Lichwa i jej definicja
Lichwa to praktyka udzielania pożyczek na nieetycznych warunkach, która polega na pobieraniu zawyżonych odsetek lub innych opłat, co prowadzi do nieuczciwego wzbogacenia się pożyczkodawcy. Uznawana jest za niemoralną przez wszystkie główne religie, w tym judaizm, chrześcijaństwo, islam i buddyzm, choć różne tradycje mają różne podejścia do tej kwestii.
Regulacje prawne w Polsce
W Polsce maksymalne odsetki od pożyczek są określone w art. 359 § 21 Kodeksu cywilnego i nie mogą przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych. Wprowadzone zmiany w styczniu 2016 r. nakładają również na pożyczających obowiązek informowania o rzeczywistej rocznej stopie oprocentowania oraz całkowitej kwocie do zapłaty przed zawarciem umowy.
Lichwa jest przestępstwem w Polsce, opisanym w art. 304 Kodeksu karnego, i grozi za nią kara do 3 lat pozbawienia wolności. Przestępstwo to odnosi się do osób w przymusowym położeniu, które zmusza je do zawarcia niekorzystnej umowy.
Starożytne i średniowieczne chrześcijaństwo
Wczesne chrześcijaństwo potępiało lichwę jako zjawisko niesprawiedliwości. Teologowie, tacy jak Bazyli Wielki i Tomasz z Akwinu, krytykowali tę praktykę, a Kościół katolicki na soborach powszechnych wprowadzał zakazy dotyczące lichwiarzy. Na Soborze laterańskim III (1179) uchwalono zakaz przystępowania lichwiarzy do eucharystii, a kolejne sobory potępiały lichwę jako grzech, nakładając na lichwiarzy ekskomunikę.
Islam a lichwa
W islamie lichwa, rozumiana jako czerpanie zysków z niematerialnych źródeł, jest również zabroniona. Zakaz ten przyczynił się do rozwoju bankowości islamskiej, która stara się unikać praktyk lichwiarskich.
Obecne nauczanie Kościoła katolickiego oraz regulacje prawne w Polsce wskazują na ciągłe potępienie lichwy, mimo że w przeszłości pojawiały się okoliczności łagodzące ze względu na trudną sytuację ekonomiczną wiernych. Współczesne podejście do lichwy stawia na ochronę konsumentów i regulacje mające na celu eliminację nieuczciwych praktyk na rynku finansowym.
