Barbara Zápolya (1490/1494–1515)
Barbara Zápolya, polska królowa i wielka księżna litewska, była żoną Zygmunta I Starego w latach 1512–1515. Urodziła się 11 lutego, a zmarła 2 października 1515 w Krakowie. Była pierwszą koronowaną królową po 58-letniej przerwie, drugą królową spoza rodu panującego i trzecią Węgierką na polskim tronie. Małżeństwo miało na celu umocnienie sojuszu między Jagiellonami a Zápolyami.
Pochodzenie i wychowanie
Barbara była córką Stefana Zápolyi, węgierskiego magnata, i Jadwigi cieszyńskiej. Po śmierci ojca w 1499 roku, wychowywała się pod opieką matki, która kładła nacisk na pobożność. Barbara znała języki węgierski i niemiecki, a jej znajomość języka polskiego jest niepewna.
Małżeństwo i koronacja
W latach 1502–1505 Zygmunt, królewicz polski, gościł na dworze Zápolyów. Po wielu staraniach, w tym negocjacjach z Władysławem, bratem Zygmunta, Barbara została wybrana na żonę Zygmunta I. Ślub i koronacja miały miejsce 8 lutego 1512 roku w Krakowie.
Panowanie i życie po ślubie
Barbara, tytułowana jako królową Polski, miała wysoki posag, wynoszący 100 tys. czerwonych złotych. Po ślubie z Zygmuntem I, mieszkała w różnych miastach, w tym w Poznaniu i na Litwie. Urodziła dwie córki: Jadwigę i Annę.
Choroba i śmierć
Po porodzie drugiej córki, Barbara zachorowała. Pomimo opieki lekarza, jej stan zdrowia się pogarszał. Ostatecznie zmarła 2 października 1515 roku, a jej śmierć wywołała powszechny smutek w kraju. Możliwe przyczyny jej zgonu obejmują zakażenie okołoporodowe oraz niewłaściwą opiekę medyczną.
Pochówek
Barbara została pochowana w katedrze wawelskiej, a jej pogrzeb miał miejsce 18 października 1515 roku. Po pewnym czasie jej szczątki przeniesiono do kaplicy Zygmuntowskiej, gdzie spoczywała obok swojej córki Anny.
Barbara Zápolya pozostaje postacią historyczną o znaczącym wpływie na politykę i dziedzictwo kulturowe Polski, a jej historia ukazuje zawirowania polityczne oraz rodzinne w tamtych czasach.
