„`html
W Polsce dni wolne od pracy są ściśle określone przepisami prawnymi. Niedziele i święta powinny być czasem odpoczynku dla pracowników, jednak Kodeks pracy przewiduje wyjątki, które pozwalają na pracę w tych dniach w określonych okolicznościach. Kiedy można pracować w niedziele i święta, a jakie prawa przysługują zatrudnionym w tych przypadkach?
Ustawowo wolne dni
Na mocy ustawy z 18 stycznia 1951 roku, do dni ustawowo wolnych od pracy zalicza się szereg świąt, m.in. Nowy Rok, Święto Trzech Króli, pierwszy i drugi dzień Wielkiej Nocy, 1 i 3 maja, Zielone Świątki, Boże Ciało, Wniebowzięcie NMP, Wszystkich Świętych oraz Święto Niepodległości. Kończąc na dwóch dniach Bożego Narodzenia, wolne od pracy są również niedziele, z pewnymi wyjątkami.
Praca w niedziele i święta
Jak przypomina Państwowa Inspekcja Pracy, „praca w niedzielę i święto obejmuje czas od godz. 6 w danym dniu do godz. 6 następnego dnia, chyba że ustalono inaczej”. Kodeks pracy wskazuje konkretne sytuacje, kiedy praca w dniach ustawowo wolnych jest dozwolona.
Ograniczenia w handlu
Specyficzne przepisy dotyczą działalności handlowej. Ustawa o ograniczeniu handlu w niedziele i święta zezwala na prowadzenie działalności w wybrane niedziele. W przypadku niedziel niehandlowych, pracować mogą jedynie właściciele sklepów oraz ich rodzina. Przedsiębiorcy jako osoby fizyczne mogą korzystać z nieodpłatnej pomocy bliskich, takich jak małżonek, dzieci czy rodzice, ale istotne jest, że ci bliscy nie mogą być zatrudnieni w danym sklepie.
Rekompensaty za pracę w dni wolne
Pracownikom, którzy pracują w niedziele przysługuje dzień wolny w terminie 6 dni przed lub po niedzieli pracy. Gdy nie jest to możliwe, mogą skorzystać z innego wolnego dnia, jednak musi on przypadać do końca okresu rozliczeniowego. W przypadku braku możliwości udzielenia takiego dnia, przysługuje im 100-procentowy dodatek za każdą godzinę pracy, co dotyczy również świąt.
Ochrona pracowników
Polskie prawo pracy ma na celu ochronę pracowników, zapewniając im odpowiednie rekompensaty za pracę w dni, które powinny być wolne. Ponadto, pracownicy mają prawo do co najmniej jednej niedzieli wolnej od pracy co cztery tygodnie, z wyjątkiem osób pracujących w systemach weekendowych.
Konsekwencje dla pracodawców
Dla pracodawców kary za złamanie przepisów dotyczących pracy w niedziele i święta mogą wynosić od 1 do 100 tys. zł. W niektórych przypadkach, naruszenie tego zakazu może zostać uznane za przestępstwo, za które grozi grzywna lub ograniczenie wolności. Zgodnie z art. 218a Kodeksu karnego, osobie, która uporczywie narusza zakaz pracy w handlu w te dni, grożą poważne konsekwencje.
„`
