Gwizdek
Gwizdek to generator akustyczny, który przekształca energię gazu lub cieczy w drgania akustyczne. Charakteryzuje się brakiem elementów ruchomych, co czyni go prostym w konstrukcji.
Typy gwizdków
- Gwizdki gazowe:
- Niskociśnieniowe (np. gwizdek ustny, piszczałka Galtona)
- Wysokociśnieniowe (np. generator Hartmanna)
- Gwizdki cieczowe:
- Płytkowy gwizdek cieczowy
- Piszczałka cieczowa
- Gwizdki wirowe: Działają w ośrodku gazowym lub cieczy, tworząc drgania poprzez ruch wirowy cieczy lub gazu.
Wykorzystanie gwizdków
Gwizdek pełni różnorodne funkcje, w tym:
- Instrument muzyczny: Należy do aerofonów wargowych, używany w perkusjonaliów, np. w samba whistle.
- Sygnalizacja: Używany w policji, na statkach oraz w sportach jako gwizdek sędziów.
- Zabawki: Często zawierają kulkę, która generuje charakterystyczne dźwięki.
Gwizdki ustne znane były już w paleolicie, a współczesne zastosowania obejmują także przemysłowe gwizdki, szczególnie w kontekście maszyn parowych. Gwizdek ultradźwiękowy wytwarza dźwięki w zakresie 20-30 kHz, które są niesłyszalne dla ludzi, ale mogą być używane do komunikacji z psami służbowymi.
Efekty niezamierzone
Gwizdki mogą również powstawać w sposób niezamierzony, np. gdy wnętrze samochodu działa jako komora rezonansowa, generując infradźwięki, które mogą wpływać na samopoczucie pasażerów. W badaniach naukowych wykorzystuje się większe gwizdki jako generatory infradźwięków.
Muzeum Gwizdka znajduje się w miejscowości Gwizdały, gdzie można poznać historię i różnorodność gwizdków.
