Na początku rozprzestrzeniania się wirusa COVID-19 wielu Polaków po raz pierwszy zetknęło się z pojęciem pandemii, odnoszącej się do powszechnej epidemii, która dotyka całe państwa oraz kontynenty. Dla większości z nas oznaczało to konieczność noszenia masek, ograniczenia kontaktów i pełnego lockdownu. To doświadczenie, którego wszyscy wolelibyśmy uniknąć, niestety może się powtórzyć.
Pandemia COVID-19 – co dalej?
Pandemia COVID-19 została oficjalnie uznana za zakończoną, jednak eksperci są zgodni co do jednego: kolejna epidemia jest nieuchronna. Pytanie brzmi: kiedy to nastąpi i jak poważna będzie? Z danych wynika, że prawie połowa globalnych specjalistów przewiduje, iż „patogen X” może wywołać nową pandemię.
Wnioski naukowców
Jonas Schmidt-Chanasit, profesor wirusologii z Uniwersytetu w Hamburgu, mówi w rozmowie z „Bildem”: „Wiele się nauczyliśmy i posiadamy szeroki zestaw narzędzi, które możemy wykorzystać do skuteczniejszego radzenia sobie z globalną epidemią wirusa. Zmniejsza to ryzyko pojawienia się krytycznych sytuacji, jak miało to miejsce podczas pandemii COVID-19.”
Eksperci wskazują, że patogeny prędzej czy później powrócą. „Dobre przygotowanie jest kluczowe” – podkreśla profesor. Dlatego badacze na całym świecie zastanawiają się, który wirus mógłby wywołać następną pandemię.
Zagrożenie ze strony wirusów grypy
Wśród największych zagrożeń wymienia się wirusy grypy, które, jak mówi profesor, potrafią szybko się zmieniać i adaptować. Oznacza to, że mogą się pojawić nowe warianty, które będą w stanie zainfekować ludzi, nawet jeśli ci są już odporni na inne szczepy grypy, np. dzięki szczepieniom lub wcześniejszym infekcjom.
Wirusy atakujące drogi oddechowe, w tym nowe koronawirusy, także niosą ze sobą wysoki potencjał pandemiczny. „Szybko rozprzestrzeniają się drogą kropelkową i przez aerozole” – dodaje wirusolog, który zauważa, że obecna epidemia ptasiej grypy (wirusa H5N1) również budzi obawy. Miliony ptaków padły, a także niewielka liczba ludzi została zarażona, co skłoniło do głębszej analizy sytuacji.
Potencjalne ryzyko i zmiany klimatyczne
Prof. Schmidt-Chanasit zauważa, że wirus H5N1 jest obecnie przenoszony tylko ze zwierząt na ludzi: „Z punktu widzenia technicznego nazywamy to zoonozą.” Sytuacja staje się bardziej alarmująca, gdy wirus zyskuje zdolność przenoszenia się między ludźmi. „Wirusy potrzebują kontaktu. Im więcej osób zachoruje, tym większa szansa na ich adaptację do organizmu ludzkiego” – tłumaczy.
W przypadku, gdyby wirus przeniósł się na ludzi, ryzyko ewolucji znacznie wzrasta. Istnieją obawy, że globalny wybuch ptasiej grypy nie wywoła takich katastrofalnych skutków, jak pandemia koronawirusa. „W wyścigu z koronawirusem znaleźliśmy się w trudnej sytuacji od samego początku; niewiele wiedzieliśmy o tym wirusie. W przypadku ptasiej grypy sytuacja wygląda inaczej: mamy więcej informacji i już dostępne szczepionki” – zauważa ekspert.
Nieznane zagrożenia a globalne zapobieganie
Stworzony potencjalnie przez nieznany wcześniej wirus może z kolei stanowić większe wyzwanie. Zdaniem wielu specjalistów „patogen X” stwarza realne zagrożenie. „W królestwie zwierząt istnieją miliony wirusów, z którymi ludzie nigdy wcześniej nie mieli styczności, co może prowadzić do sytuacji podobnej do pandemii COVID-19” – przestrzega profesor.
Jednocześnie ekspert podkreśla, że globalne działania zapobiegawcze są kluczowe, gdyż wojny, bieda oraz słaba opieka zdrowotna zwiększają ryzyko pandemii, pozwalając wirusom rozprzestrzeniać się bez kontroli. Zmiany klimatyczne, prowadzące do rozprzestrzeniania się komarów i kleszczy przenoszących wirusy, także przyczyniają się do bliskości dotąd odizolowanych patogenów w stosunku do ludzi. „Jeśli zapobiegniemy tym zjawiskom, możemy znacznie obniżyć ryzyko wystąpienia pandemii” – kończy prof. Schmidt-Chanasit.
Artykuł oparty na materiałach z serwisu Bild.de, autorstwa Jany Kolbe. Dziękujemy, że dotarliście do końca tekstu. Bądźcie z nami na bieżąco!
