Żytomierz
Żytomierz (ukr. Житомир) to miasto obwodowe położone w środkowo-zachodniej Ukrainie, nad rzeką Teterew, będące siedzibą obwodu żytomierskiego. Miasto jest ważnym ośrodkiem przemysłowym, kulturalnym oraz komunikacyjnym, z rozwiniętym szkolnictwem wyższym i portem lotniczym.
Historia
Żytomierz został założony w 884 roku i w średniowieczu był jednym z najważniejszych miast Rusi Kijowskiej. W 1444 roku zyskał prawa miejskie. Miasto było wielokrotnie niszczone podczas najazdów, w tym przez Tatarów i podczas powstania Chmielnickiego w 1648 roku. W XIX wieku Żytomierz stał się ośrodkiem polskiego życia religijnego i kulturalnego na Ukrainie.
I wojna światowa i wojna polsko-bolszewicka
W czasie I wojny światowej i wojny polsko-bolszewickiej Żytomierz był strategicznie ważnym miastem, przechodzącym z rąk do rąk armii różnych krajów. W 1920 roku miasto zostało zdobyte przez Polaków, ale szybko wróciło pod kontrolę bolszewików. Po traktacie ryskim w 1921 roku Żytomierz znalazł się w granicach Ukraińskiej SRR.
Okres ZSRR i niepodległość Ukrainy
Po II wojnie światowej Żytomierz stał się częścią ZSRR. Po uzyskaniu niepodległości przez Ukrainę w 1991 roku, miasto stało się stolicą diecezji kijowsko-żytomierskiej obrządku łacińskiego. Współcześnie Żytomierz jest jednym z głównych ośrodków Polaków na Ukrainie, z aktywnymi organizacjami wspierającymi polską kulturę i język.
Zabytki i obiekty turystyczne
- Katedra św. Zofii z 1737 roku
- Cmentarz rzymskokatolicki
- Kościół św. Jana z Dukli z 1841 roku
- Teatr Żytomierski z 1858 roku
- Sobór Przemienienia Pańskiego z 1864 roku
- Ruiny kolegium Jezuitów
Gospodarka
Żytomierz jest ważnym ośrodkiem gospodarczym z około setką dużych przedsiębiorstw. Główne branże to przemysł lekkiej, spożywczy oraz materiałów budowlanych. Miasto produkuje odzież, leki, artykuły spożywcze oraz meble.
Placówki kulturalne i naukowe
- Muzeum Kosmonautyki im. Siergieja Korolowa
- Muzeum Literackie
- Filharmonia Obwodowa
- Żytomierski Uniwersytet Państwowy im. Iwana Franki
Polacy w Żytomierzu
Współcześnie Żytomierz jest kluczowym ośrodkiem polskiej społeczności na Ukrainie. Działają tu organizacje polskie, a także szkoły uczące języka polskiego. Miasto jest miejscem wielu polskich uroczystości i wydarzeń kulturalnych.
Miasta partnerskie
- Montana, Bułgaria
- Kutaisi, Gruzja
- Płock, Polska
- Bytom, Polska