Żółw błotny (Emys orbicularis)
Żółw błotny, znany naukowo jako Emys orbicularis, to gatunek żółwia z rodziny Emydidae, będący jedynym przedstawicielem tego rodzaju żyjącym naturalnie w Polsce. Może żyć kilkadziesiąt lat w swoim naturalnym środowisku.
Morfologia
Karapaks żółwia ma oliwkowobrązową barwę, jest średnio wypukły i pokryty gładkimi, regularnymi tarczami. Na większych tarczach znajdują się żółte kreski rozchodzące się promieniście. Plastron z jasnymi plamami jest dobrze wykształcony, a u samców środkowa część jest nieco wklęsła. Głowa, szyja i odnóża mają liczne małe żółte plamki, a niektóre osobniki mogą być czarne i bezplamiste. Samce mają rudopomarańczową lub brązową tęczówkę, podczas gdy samice mają oczy z żółtymi plamkami.
Rozmiary
- Długość karapaksu samic: 17–19 cm (rzadko ponad 20 cm)
- Długość karapaksu samców: 14–17 cm (rzadko ponad 18 cm)
Różnice w wyglądzie między płciami stają się widoczne w około 10. roku życia.
Występowanie
Na świecie
Żółw błotny występuje w południowej i środkowej Europie, zachodniej Azji oraz północno-zachodniej Afryce. Jego zasięg sięga po północ do Francji, Niemiec, Polski i Łotwy. W niektórych krajach europejskich, takich jak Belgia czy Czechy, gatunek ten uznawany jest za wymarły, chociaż przeprowadzane są reintrodukcje.
W Polsce
W przeszłości żółw błotny był spotykany w całej Polsce, obecnie jest bardzo rzadki i występuje wyspowo.
Zagrożenia i ochrona
W Polsce żółw błotny jest objęty ścisłą ochroną od 1935 roku. Wpisany do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt jako gatunek zagrożony wyginięciem (kategoria EN). Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej objęty dyrektywą siedliskową 92/43/EWG. Ochrona gatunku obejmuje również miejsca jego występowania oraz zakaz niepokojenia go.
W celu zachowania populacji w Polsce prowadzone są działania ochronne, w tym akcje dotyczące miejsc składania jaj oraz sztucznego wylęgu. W 2004 roku wypuszczono 150 młodych żółwi do rzeki Ilanki.
Przypisy
Żółw błotny jest również klasyfikowany w Czerwonej Księdze IUCN jako gatunek bliski zagrożenia (NT).
Bibliografia
- Mitrus Sławomir, Zemanek Maria: Żółw błotny, „Parki Narodowe” nr 4/2000.
- Młynarski Marian: Płazy i gady Polski, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1987.
