Wymioty – definicja i patomechanizm
Wymioty, znane także jako vomitus lub emesis, to gwałtowny wyrzut treści pokarmowej z żołądka przez przełyk. Zwykle towarzyszą im nudności oraz silne skurcze mięśni brzucha i klatki piersiowej. Wymioty mogą być odruchem obronnym organizmu, chroniącym przed zatruciem lub uszkodzeniami przewodu pokarmowego.
Przyczyny wymiotów
Przyczyny wymiotów można klasyfikować w kilka kategorii:
- Somatyczne: choroby przewodu pokarmowego, takie jak zapalenie błony śluzowej żołądka, zatrucia pokarmowe, niedrożność jelit.
- Psychiczne: wymioty mogą być wywołane przez bodźce wzrokowe lub zapachowe.
- Zaburzenia błędnika: choroba lokomocyjna.
Inne przyczyny obejmują:
- Choroby układu nerwowego, takie jak wstrząśnienie mózgu czy nowotwory mózgu.
- Zaburzenia metaboliczne, np. kwasica ketonowa.
- Stan ciąży lub choroba lokomocyjna.
Powikłania
Krótkotrwałe wymioty zazwyczaj nie prowadzą do poważnych komplikacji. Długotrwałe wymioty mogą prowadzić do odwodnienia oraz zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej, co może wymagać leczenia płynami. W skrajnych przypadkach mogą wystąpić pęknięcia błony śluzowej przełyku lub niedożywienie.
Rodzaje wymiotów
- wymioty krwiste
- wymioty żółciowe
- wymioty treścią pokarmową
- wymioty kałowe
Leczenie wymiotów
Leczenie powinno być ukierunkowane na przyczynę wymiotów oraz na objawy. W tym celu stosuje się leki przeciwwymiotne, takie jak:
- Leki antyhistaminowe: cyklizyna, prometazyna.
- Antagonisty receptorów 5-HT3: ondansetron, granisetron.
- Inne: metoklopramid, skopolamina.
W przypadku wykrycia przyczyny, należy również zastosować odpowiednie leczenie przyczynowe.
