Władysław I Święty
Władysław I Święty, znany także jako I. (Szent) László, był królem Węgier z dynastii Arpadów oraz świętym Kościoła katolickiego. Urodził się około 1040–1048 roku w Krakowie, a zmarł 29 lipca 1095 roku w Nitrze (obecnie Słowacja). Był stronkiem papieża Grzegorza VII w konflikcie z cesarzem Henrykiem IV.
Życiorys
Władysław był synem Béli I i córki Mieszka II Lamberta. Dzieciństwo spędził w Polsce na dworze Kazimierza Odnowiciela, a jego znajomość polskiego języka i obyczajów była na tyle dobra, że Gall Anonim opisał go jako „Polaka”. W 1048 roku udał się na Węgry, gdzie mógł zostać księciem Bihar.
W 1068 roku wziął udział w bitwie pod Doboki, gdzie wspólnie z królem Salomonem pokonał Pieczyngów, wykazując się odwagą. Po śmierci Gézy, Władysław został wybrany na króla przez możnych, a jego rządy uznał papież Grzegorz VII.
W 1091 roku Władysław zorganizował wyprawę na Chorwację, zajmując tereny Sławonii, jednak nie udało mu się opanować całej Chorwacji z powodu interwencji cesarza bizantyjskiego.
W drugiej połowie XI wieku na Węgrzech miało miejsce ujarzmienie wolnych chłopów przez latyfundia. Aby temu zapobiec, Władysław w 1092 roku wydał zbiór praw „Decretalia”, mający na celu ochronę własności prywatnej i Kościoła, wprowadzając surowe kary za naruszenia.
Po śmierci brata Gejzy I w 1077 roku objął władzę i poślubił Adelajdę, z którą miał dwie córki. Podczas swojego panowania wypędził Pieczyngów z Siedmiogrodu i wspierał chrystianizację Węgier, nakazując odbudowę zniszczonych kościołów.
Kult
Władysław I Święty został kanonizowany przez papieża Celestyna III w 1192 roku. W ikonografii przedstawiany jest z insygniami królewskimi oraz atrybutami, takimi jak anioł z włócznią, chorągiew, krzyż i turecki turban. Wspomnienie liturgiczne obchodzone jest 30 czerwca.
