Vincas Kudirka
Vincas Kudirka (1858–1899) był litewskim lekarzem, dziennikarzem, poetą i kompozytorem, znanym przede wszystkim jako autor hymnu narodowego Litwy, Tautiška giesmė. Był również założycielem litewskojęzycznej gazety „Varpas”.
Życiorys
Urodził się 31 grudnia 1858 roku w Paežeriai. Uczył się w gimnazjum w Mariampolu, a następnie w seminarium duchownym w Sejnach, skąd został wydalony. Po trudnych doświadczeniach finansowych rodziny, samodzielnie ukończył gimnazjum w 1881 roku. Następnie studiował na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie w 1885 roku został uwięziony za działalność polityczną. Po kilku perturbacjach, w 1889 roku uzyskał dyplom lekarski.
W latach 1890–1894 pracował jako lekarz w Szakiach. Z powodu problemów zdrowotnych leczył się na Krymie i w Opatiji. W 1895 roku został aresztowany za szerzenie litewskości. Po amnestii osiedlił się w Paežeriai, a od 1897 roku mieszkał w Naumiestis. Zmarł 6 listopada 1899 roku.
Twórczość
- 1885: Przekład Kodėl žydai nevalgo kiaulienos (Dlaczego Żydzi nie jedzą wieprzowiny)
- 1888–1897: Poemat Labora!
- Różne wiersze, m.in. Gražu, gražiau, gražiausia i Ne tas yra didis
- 1895: Satyrose Viršininkai
- 1896: Lietuvos tilto atsiminimai
- 1898: Hymn narodowy Litwy Tautiška giesmė
- 1898: Cenzūros klausimas
- 1898: Vilkai
Upamiętnienie
W 1934 roku miasto Naumiestis nazwano na cześć Kudirki. Powstały pomniki w Szakiach, Kudirkos Naumiestis, Paežeriai i Wilnie. W Kudirkos Naumiestis znajduje się muzeum poświęcone jego twórczości. W 1991 roku ustanowiono nagrodę im. Kudirki, przyznawaną za dziennikarską pracę promującą wartości humanistyczne i społeczeństwo obywatelskie.
