Turniej rycerski
Turniej rycerski to forma średniowiecznych i renesansowych zawodów, w których rycerze uczestniczyli w walkach na broń białą. Zawody te miały na celu sprawdzenie umiejętności bojowych uczestników oraz były istotnym elementem kultury rycerskiej i dworskiej. Turnieje odbywały się na dworach królewskich, książęcych oraz w miastach, a ich organizacja opierała się na ściśle określonych zasadach, które miały na celu ograniczenie ryzyka odniesienia poważnych obrażeń.
Historia turniejów
Pomysłodawcą turniejów miał być Gotfryd z Preuilly, który zorganizował pierwszy turniej w okolicach Angers w 1062 lub 1066 roku. Pierwszy udokumentowany turniej odbył się w 1095 roku we Flandrii. Turnieje zyskały popularność w północnej Francji, a następnie rozprzestrzeniły się na Niemcy, Anglię, Włochy i dalej, do Królestwa Jerozolimskiego oraz na Półwysep Iberyjski. W Polsce pierwszy turniej zorganizował Bolesław Rogatka w 1243 roku w Lwówku Śląskim.
Przyczyny popularności
- Agresja i zamiłowanie do walki
- Kościelne zakazy walki w określone dni tygodnia (rozejm Boży)
- Zakazy walki w pewnych miejscach (pokój Boży)
Rodzaje turniejów
Turnieje rycerskie dzieliły się na kilka rodzajów. Najpopularniejsze z nich to:
- Mêlée (bohurt) – walki dwóch drużyn w różnych terenach, z celem pojmania przeciwników dla okupu.
- Estor (tjost) – pojedynki konne z użyciem kopii, a następnie broni ręcznej.
W miarę upływu czasu turnieje stawały się coraz bardziej zorganizowane, z elementami widowiskowymi, w tym kostiumami i scenografią. W XIII i XIV wieku pojawiły się także damy, które uczestniczyły w wydarzeniu.
Turnieje a Kościół
Początkowo Kościół potępiał turnieje, uznając je za grzeszne. Rycerze, którzy ginęli w turniejach, nie mogli być pochowani na poświęconej ziemi. Sytuacja zmieniła się w 1316 roku, gdy papież Jan XXII zniósł zakazy dotyczące turniejów.
Znani uczestnicy turniejów
Niektórzy z najbardziej znanych rycerzy biorących udział w turniejach to:
- Polska: Henryk IV Probus, Zawisza Czarny
- Europa: William Marshal, Jan Luksemburski, Edward I, Henryk II Walezjusz
Bibliografia
- Brzustowicz Bogdan, „Turniej rycerski w Królestwie Polskim w późnym średniowieczu i renesansie na tle europejskim”, DiG 2003.
Linki zewnętrzne
- Turnieje rycerskie – kalendarium współczesnych turniejów rycerskich w Polsce.