Tasznik pospolity (Capsella bursa-pastoris)
Tasznik pospolity, znany również jako Capsella bursa-pastoris, to roślina z rodziny kapustowatych, pochodząca prawdopodobnie z wschodniej części basenu Morza Śródziemnego. Obecnie jest szeroko rozpowszechniona na całym świecie, w tym w Polsce, gdzie występuje głównie jako chwast i roślina ruderalna. Jej obecność w uprawach może sprzyjać rozprzestrzenianiu się pasożytów i patogenów.
Właściwości i zastosowania
Tasznik jest wykorzystywany w medycynie ludowej jako roślina lecznicza oraz jadalna, szczególnie w Azji Wschodniej. Ma zastosowanie w biotechnologii, biomonitoringu, a także jako roślina miododajna. W medycynie tradycyjnej stosowany jest do leczenia krwawień i innych dolegliwości.
Rozmieszczenie geograficzne
Pierwotny zasięg tasznika pospolitego obejmował region śródziemnomorski oraz Afrykę Południową i Środkową. W Polsce ma status archeofita i rośnie głównie na terenach nizinnych.
Morfologia
Roślina charakteryzuje się dużą zmiennością morfologiczną, a jej cechy budowy są uzależnione od warunków środowiskowych. Pokrój tasznika jest różnorodny, a jego liście mogą mieć długość od 1 do 8 cm. Gatunek ten wykazuje także różnice w budowie kwiatów w porównaniu do innych gatunków z rodzaju Capsella.
Ekologia i siedlisko
Tasznik pospolity jest gatunkiem synantropijnym, rosnącym w miejscach ruderalnych, wzdłuż dróg i na torowiskach. Osiąga najlepsze rozmiary na glebach żyznych. Jest ważnym źródłem pokarmu dla wielu owadów, w tym szkodników upraw.
Chwast i uprawa
Tasznik pospolity często występuje jako chwast w ogrodach warzywnych i na polach rzepaku. Jest trudny do wytępienia, jednak niektórzy badacze twierdzą, że ma niewielki wpływ na plonowanie roślin uprawnych. Może być uprawiany jako roślina jadalna i lecznicza w miejscach nasłonecznionych.
Właściwości odżywcze
Liście tasznika są jadalne, mają smak pośredni między rzeżuchą a kapustą. Zbierane po zakwitnieniu mają ostrzejszy smak. Korzenie mogą być stosowane jako zamiennik imbiru.
Zastosowanie w biotechnologii
Genom tasznika pospolitego jest wykorzystywany w modyfikacjach roślin użytkowych, zwłaszcza w kontekście odporności na choroby i mrozoodporności.
Inne zastosowania
- Rekultywacja gleb zasolonych.
- Inhibitor korozji stali.
- Środek przeciw pluskwom.
Dawkowanie i przeciwwskazania
Zaleca się ostrożne stosowanie tasznika, nie przekraczając dawki 15 g dziennie.
Linki zewnętrzne
- Baza genów
- Atlasy pyłku
- Mapa zasięgu
- Nasiona
- System korzeniowy
- Skład chemiczny
