Olinowanie stałe na jachcie żaglowym
Olinowanie stałe, zwane sztagami, to liny stabilizujące maszt jachtu w płaszczyźnie symetrii jednostki. Biegną od masztu do sztagowników na pokładzie lub innych drzewc. Obecnie najczęściej wykonane są z plecionek stalowych, a na sztagach mogą być rozpięte żagle, nazywane sztakslami. Wyróżniamy różne rodzaje sztagów, w zależności od ich miejsca mocowania.
Rodzaje sztagów
- Sztagi dziobowe – stabilizują maszt w kierunku dziobu. Mogą występować pojedynczo lub wielokrotnie. Wyróżnia się sztag, stensztag i forsztag.
- Sztagi międzymasztowe – przebiegają pomiędzy sąsiednimi masztami, np. od bezanmasztu do grotmasztu.
- Achtersztag (aftersztag) – usztywnia maszt w kierunku rufy, biegnąc od topu masztu do pawęży.
- Baksztagi – przebiegają od topu masztu do okuć na burtach, stosowane głównie w ożaglowaniu gaflowym.
- Sztagi drzewc pomocniczych – stabilizują elementy takie jak bukszpryt czy wystrzał, obejmujące watersztag, waterbaksztag, achterwatersztag i achterwaterbaksztag.
Przykłady zastosowania sztagów
W przypadku sztagów dziobowych wyróżniamy:
- Sztag sztywny – aluminiowy profil z stalową liną, umożliwiający szybkie stawianie żagla.
- Sztag wybierany – pozwala na regulację napięcia z kokpitu podczas żeglugi.
- Jumpsztag – stabilizuje stengę, biegnąc od topu masztu do jumpsalingu.
Sztagi międzymasztowe i achtersztagi pełnią podobne funkcje jak sztagi dziobowe, ale łączą różne maszty. Baksztagi są szczególnie istotne w żegludze, gdzie ich napięcie reguluje się w zależności od kierunku wiatru.
Sztagi drzewc pomocniczych
Wymienione sztagi stabilizują bukszpryt i wystrzał, zapobiegając ich unoszeniu się. Watersztag przeciwdziała siłom unoszącym bukszpryt, a achterwatersztag pełni podobną rolę dla wystrzału.
Olinowanie stałe jest kluczowym elementem konstrukcji jachtu, zapewniającym stabilność i bezpieczeństwo podczas żeglugi.
