„`html
Sztabin
Sztabin (lit. Štabinas, Stabinis) to wieś w Polsce, położona w województwie podlaskim, w powiecie augustowskim, w gminie Sztabin, nad rzeką Biebrzą. Miejscowość uzyskała lokację miejską przed 1760 rokiem, jednak w 1801 roku została zdegradowana do statusu wsi. W przeszłości była miastem magnackim w powiecie grodzieńskim województwa trockiego.
Historia
Tereny dzisiejszej gminy Sztabin były niegdyś zamieszkiwane przez Jaćwingów. W 1506 roku król Aleksander Jagiellończyk nadał część tych ziem rodowi Chreptowiczów. Wieś została założona przez Adama Chreptowicza przed 1598 rokiem i początkowo nosiła nazwę Osinki. W 1627 roku z jego fundacji zbudowano cerkiew unicką, która później przekształcono w kościół rzymskokatolicki.
Nazwa Sztabin została wprowadzona w 1760 roku przez Joachima Chreptowicza. Osada stała się ważnym centrum handlowym, a w 1766 roku uzyskała królewski przywilej na organizację targów.
W XIX wieku hrabia Karol Brzostowski wprowadził szereg reform społecznych, znanych jako „rzeczpospolita sztabińska”, które miały na celu poprawę warunków życia mieszkańców i rozwój regionu. Po jego śmierci w 1854 roku, majątek przekazany chłopom został unieważniony przez władze rosyjskie, a Sztabin w 1897 roku utracił prawa miejskie.
W czasie II wojny światowej, Sztabin został chwilowo odbity przez oddział AK. Po wojnie miejscowość borykała się z trudnościami, w tym aresztowaniami w tzw. obławie lipcowej w 1945 roku.
Zabytki
W Sztabinie znajdują się obiekty wpisane do rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa, jednak szczegółowe informacje na ich temat nie zostały przedstawione.
Inne atrakcje
- Punkt Informacji Turystycznej w Sztabinie
- Biebrzański Park Narodowy
- Rezerwaty:
- leśny Kozi Rynek
- florystyczno-faunistyczny Kuriańskie Bagno
- florystyczny Glinki (ze stanowiskiem pióropusznika strusiego)
Urząd Gminy Sztabin wydaje miesięcznik „Nasz Sztabiński Dom”.
Urodzeni w Sztabinie
- Kazimierz Halicki – podpułkownik kawalerii Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy
- Jarosław Gruda – aktor
- Michał Łazarski – działacz niepodległościowy, poseł i senator
- Marian Szamatowicz – ginekolog, profesor Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku
- Alicja Szastyńska-Siemion – filolog klasyczny, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego
- Tadeusz Zawistowski – duchowny, biskup
„`
