Svend Foyn
Svend Foyn (ur. 9 lipca 1809 w Tønsbergu, zm. 30 listopada 1894 w Nøtterøy) był norweskim wielorybnikiem, łowcą fok oraz wynalazcą, znanym z rewolucyjnych osiągnięć w przemyśle wielorybniczym. Opracował działo harpunnicze oraz nowatorski system połowu wielorybów, co znacząco wpłynęło na ten sektor.
Życiorys
Svend Foyn urodził się w Tønsbergu jako syn szypra Laurentiusa Foyna i Benthe Marie Ager. Po śmierci ojca, jego matka zajęła się wychowaniem. Foyn rozpoczął pracę na morzu w wieku 11 lat, a w wieku 19 lat zdał egzamin z nawigacji. Po kilku latach pracy w transporcie morskim, w 1837 roku zakupił szkuner do połowów fok.
W 1839 roku ożenił się z Elisą Amalią Tvede, jednak małżeństwo zakończyło się rozwodem. W 1844 roku zajął się połowem dzikich zwierząt na północy Norwegii. W 1845 roku zbudował nowoczesną łódź do połowu fok, co otworzyło mu drogę do wielorybnictwa. Pierwszego wieloryba złowił w 1849 roku, a w tym samym roku poślubił Magdalenę Margrethe Bull.
Innowacje w wielorybnictwie
W obliczu malejących zysków z połowów fok, Foyn skoncentrował się na wielorybnictwie. W latach 60. XIX wieku, we współpracy z chemikiem Hansem Mortenem Thranem Esmarkiem, opracował nowe działo harpunnicze. W 1863 roku zbudował pierwszy na świecie parowy statek wielorybniczy Spes et Fides, który był wyposażony w siedem dział harpunniczych.
Początkowo wyprawy nie przynosiły sukcesów, jednak w 1868 roku Foyn złowił 30 wielorybów, co zapoczątkowało jego sukcesy w branży. W 1873 roku opatentował swój system połowu, co dało mu monopol na nowoczesne wielorybnictwo w Norwegii przez następne dziesięć lat.
Osiągnięcia i odznaczenia
- 1853 – Kawaler Orderu Świętego Olafa
- 1870 – Komandor Orderu Świętego Olafa
- 1893 – Krzyż Wielki Orderu Świętego Olafa
Upamiętnienie
Pomnik Svena Foyna, zaprojektowany przez A. Svora, znajduje się na jego imiennym placu w Tønsbergu. Część wschodniego wybrzeża Ziemi Grahama w Antarktyce nosi nazwę Wybrzeża Foyna na jego cześć.
Śmierć
Foyn zmarł bezdzietnie 30 listopada 1894 roku. Po jego śmierci, fortuna wspierała fundację, którą założył wraz z żoną.
