Rodzina Sówkowate (Noctuidae)
Sówkowate, znane również jako sówki, to rodzina motyli z podrzędu Glossata, obejmująca ponad 12 000 gatunków, głównie w strefie umiarkowanej półkuli północnej. Dorosłe osobniki są aktywne głównie o zmierzchu i w nocy. Charakteryzują się krępym tułowiem, szerokim odwłokiem i wąskimi skrzydłami.
Opis morfologiczny
Dorosłe motyle mają duże oczy, wyraźne przyoczka oraz długie czułki, które mogą być nitkowate, piłkowane, grzebykowate lub pierzaste. Głowa pokryta jest łuskami, a głaszczki wargowe są stosunkowo krótkie. Ich ssawka jest w pełni wykształcona.
Tułów jest krępy, z kołnierzykiem z łusek patagiów oraz dużymi tegulami zakrywającymi nasady skrzydeł. Skrzydła są wąskie, o rozpiętości do 100 mm. Wzór na przedniej parze skrzydeł jest zróżnicowany, a wzór tylnego skrzydła jest jego zredukowaną wersją lub nie występuje wcale.
Odwłok i narządy rozrodcze
Odwłok jest szeroki, z pęcherzykami tympanalnymi i płytkimi płatami fragmy. Samce mają długie unkusy i wąskie walwy, podczas gdy samice charakteryzują się diamentowatą płytką w genitaliach oraz trójkątnym lub trapezowatym ostium w torebce kopulacyjnej.
Stadia rozwojowe
Jaja mają półkulisty kształt z rzeźbioną powierzchnią. Gąsienice większości gatunków są nagie ze szczecinkami tylko na brodawkach, a poczwarki są ciemnobrunatne z kremasterem wyposażonym w haki.
Biologia i występowanie
Sówkowate są kosmopolityczne, z większością gatunków występujących w strefie umiarkowanej półkuli północnej. W Europie zidentyfikowano około 1070 gatunków, a w Polsce 440. Gąsienice żerują na roślinach zielnych oraz drzewach i krzewach, prowadząc skryty tryb życia, żerując zarówno w dzień, jak i w nocy.
Taksonomia
Rodzina Sówkowate była wcześniej szerzej definiowana, jednak na podstawie analiz filogenetycznych jej zakres został zawężony. Wyróżnia się kilka podrodzin, a niektóre wcześniej klasyfikowane taksony przeniesiono do innych rodzin, takich jak mrocznicowate.
Przypisy
Informacje o rodzinie Sówkowate i ich taksonomii są dostępne w literaturze entomologicznej.