Selma Lagerlöf – Królowa Szwedzkiej Literatury
Selma Ottilia Lovisa Lagerlöf (1858-1940) to uznawana za jedną z najwybitniejszych szwedzkich pisarek, zdobywczyni Nagrody Nobla w 1909 i pierwsza kobieta w Akademii Szwedzkiej. Jej najbardziej znanym dziełem jest Cudowna podróż, przetłumaczona na ponad 50 języków.
Życiorys
Urodziła się 20 listopada 1858 roku w Mårbacka, w Värmlandzie. W dzieciństwie była inspirowana opowieściami babci. Po ukończeniu kolegium nauczycielskiego w Sztokholmie, pracowała jako nauczycielka, jednak od 1895 roku poświęciła się wyłącznie pisarstwu. Po śmierci ojca odzyskała rodzinny majątek, który przekształciła w prężnie działające gospodarstwo.
Poglądy i Działalność Społeczna
Lagerlöf była aktywistką na rzecz praw wyborczych dla kobiet i członkinią Krajowego Związku Liberałów. Dystansowała się od antysemityzmu lat 30. XX wieku, angażując się w pomoc prześladowanym Żydom. W czasie II wojny światowej wysłała swój medal noblowski fińskiemu rządowi, aby wesprzeć walkę z ZSRR.
Twórczość
Początki literackie Lagerlöf sięgają jej dzieciństwa. Jej debiutancka powieść, Gösta Berling (1891), oraz Cudowna podróż (1906-1907) przyniosły jej międzynarodową sławę. W jej twórczości często pojawiają się motywy baśniowe, religijne oraz społeczne obserwacje.
Nagrody i Wyróżnienia
Oprócz Nagrody Nobla, Lagerlöf otrzymała wiele wyróżnień, w tym złoty medal Akademii Szwedzkiej. Była również członkinią tejże akademii, zajmując fotel nr 7.
Fundacja Mårbacka
Po jej śmierci powstała Fundacja Mårbacka, która zarządza majątkiem pisarki oraz prowadzi muzeum. Co dwa lata przyznawana jest Nagroda Mårbacka dla twórców związanych z jej dziedzictwem.
Upamiętnienie
Lagerlöf jest upamiętniana w sztuce, m.in. poprzez posągi w Szwecji oraz monety okolicznościowe. Jej twórczość była adaptowana filmowo, a jej książki cieszą się dużym zainteresowaniem na całym świecie.
Wybrane Dzieła
- Gösta Berling, 1891
- Cudowna podróż, 1906-1907
- Jerozolima, 1901-1902
- Skarb rodu Arne, 1904
- Niewidzialny woźnica, 1912
Selma Lagerlöf pozostaje jedną z najwybitniejszych postaci literatury, której twórczość wywarła ogromny wpływ na kultury nie tylko w Szwecji, ale na całym świecie.
