Sakrament Pokuty i Pojednania
Sakrament pokuty, nazywany także sakramentem pojednania, jest obrzędem oczyszczającym z grzechów, uznawanym za drugi sakrament po chrzcie. W tym obrzędzie wierni wyznają swoje grzechy spowiednikowi, podejmują postanowienie walki z grzechem, przyjmują pokutę sakramentalną oraz otrzymują rozgrzeszenie. Sakrament ten jest obecny zarówno w katolicyzmie, jak i w prawosławiu, i należy do sakramentów uzdrowienia.
Źródła Biblijne
Ewangelie ukazują, że Jezus Chrystus przekazał władzę odpuszczania grzechów Kościołowi, szczególnie Piotrowi. Gwarancją odpuszczenia grzechów jest obecność Jezusa w Kościele. W Starym Testamencie grzechy były symbolizowane przez trąd, a uzdrowienie z niego miało miejsce po orzeczeniu kapłanów.
Historia Sakramentu Pokuty
Historia sakramentu pokuty dzieli się na trzy okresy:
- Okres pokuty starożytnej (do VI-VII w.)
- Okres taryf pokutnych (do XII-XIII w.)
- Praktyka współczesna (od XIII w.)
Okres Pokuty Starożytnej
Wczesne praktyki pokutne obejmowały publiczne wyznania grzechów oraz pokuty wyznaczane przez biskupów. Wyznawanie grzechów publicznie było rzadkością, a pokuta miała charakter modlitewny i wspierający ze strony wspólnoty.
Pokuta Kanoniczna (IV-VI w.)
W tym okresie Augustyn z Hippony określił grzechy wymagające poważnej pokuty. Wskazywał na potrzebę pokuty publicznej dla grzechów publicznych, a prywatnej dla grzechów osobistych.
Okres Taryf Pokutnych
W VI w. zaczęto stosować taryfy pokutne, które przydzielały konkretne pokuty do określonych grzechów. Praktyka ta rozwinęła się szczególnie w krajach anglosaskich.
Współczesna Praktyka Spowiedzi
Obowiązek spowiedzi przynajmniej raz w roku wprowadzono na Soborze Laterańskim IV w 1215 r. W XVI w. Sobór Trydencki sformalizował praktyki spowiedzi oraz wprowadził konfesjonały. Sakrament składa się z aktów penitenta: żalu za grzechy, spowiedzi oraz postanowienia zadośćuczynienia.
Tajemnica Spowiedzi
Tajemnica spowiedzi jest kluczowym obowiązkiem kapłana, który nie może ujawniać treści spowiedzi. Złamanie tej tajemnicy wiąże się z poważnymi konsekwencjami.
Częstotliwość Spowiedzi
Katolicy są zobowiązani do przystąpienia do spowiedzi przynajmniej raz w roku oraz w przypadku grzechu śmiertelnego. W praktyce wiele osób spowiada się co miesiąc, szczególnie w pierwsze piątki miesiąca, w związku z tradycją przyjmowania Komunii Świętej.
Spowiedź w Innych Tradycjach
W prawosławiu spowiedź jest dostępna dla osób od 7. roku życia, a kapłan również zobowiązany jest do zachowania tajemnicy spowiedzi. Większość wyznań protestanckich odrzuca sakrament pokuty, uznając, że pokuta zachodzi indywidualnie między człowiekiem a Bogiem.
