Rozumowanie abdukcyjne
Rozumowanie abdukcyjne, znane również jako abdukcja, to proces myślowy wprowadzony przez filozofa Charlesa Peirce’a. Służy do tworzenia najbardziej prawdopodobnych wyjaśnień dla określonego zbioru faktów.
Abdukcja jest często mylona z tworzeniem hipotez, jednak jej szersza definicja odnosi się do procesu wyjaśniania obserwacji oraz formułowania wniosków. W przeciwieństwie do dedukcji, abdukcja koncentruje się na poszukiwaniu przyczyn dla zaobserwowanych zjawisk.
Różnice między dedukcją a abdukcją
Dedukcja i abdukcja różnią się kierunkiem wnioskowania:
- Dedukcja: W procesie dedukcyjnym wyprowadza się konsekwencje z założeń. Na przykład, jeśli wszystkie ptaki mają pióra, to skowronek również ma pióra.
- Abdukcja: W abdukcji wyprowadza się przyczynę na podstawie skutku. Na przykład, skoro mamy kurę, to możemy przypuszczać, że wcześniej było jajko.
W skrócie, dedukcja prowadzi od ogółu do szczegółu, natomiast abdukcja od szczegółu do ogółu, starając się znaleźć najbardziej prawdopodobne wyjaśnienie dla danego zjawiska.
