PZL I-22 Iryda
PZL I-22 Iryda to polski dwumiejscowy, dwusilnikowy samolot odrzutowy, zaprojektowany jako szkolno-bojowy. Prace nad nim rozpoczęto w 1976 roku jako kontynuację samolotu TS-11 Iskra. Prototyp oblatano 3 marca 1985 roku.
Historia
W 1976 roku w Instytucie Lotnictwa podjęto prace nad samolotem zastępującym TS-11 Iskra, a projekt zakończono w 1978 roku. Samolot, pod kierownictwem dr inż. Alfreda Barona, uzyskał oznaczenie I-22 Iryda. W 1980 roku zatwierdzono projekt, a dwa lata później rozpoczęto budowę prototypów. Po oblataniu wersji z silnikami SO-3W22, w 1992 roku zaprezentowano wersję z silnikami PZL K-15.
Służba
W latach 1992-1996 Irydy były użytkowane w 58 lotniczym pułku szkolnym. Łącznie wyprodukowano 19 egzemplarzy, z czego nie wszystkie ukończono. Samolot wzbudzał zainteresowanie Indyjskich Sił Powietrznych, które poszukiwały nowej maszyny szkolno-treningowej.
Irydy muzealne
Większość wyprodukowanych Iryd trafiła do muzeów lub magazynów. Wśród eksponatów znajduje się jeden sprawny egzemplarz, który przekazano do Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych w Warszawie.
Uzbrojenie
- Dwulufowe działko GSz-23Ł kal. 23 mm (200 naboi)
- Cztery podskrzydłowe zaczepy o nośności 500 kg każdy
- Możliwość podwieszania bomb oraz pocisków rakietowych
Dane techniczno-taktyczne
- Masa: 4600 kg (własna), 6900 kg (całkowita)
- Wymiary:
- Rozpiętość: 9,6 m
- Długość: 13,22 m
- Wysokość: 4,3 m
- Powierzchnia nośna: 19,92 m²
- Napęd: 2 silniki SO-3W22 (2×1100 daN) lub PZL K-15 (2×1500 daN)
- Osiągi:
- Prędkość maksymalna: 834 km/h
- Prędkość minimalna: 246 km/h
- Wznoszenie: 25 m/s, 42 m/s (zależnie od silników)
- Pułap: 11000 m
- Zasięg: 1820 km
- Załoga: 2 osoby
Podsumowanie
PZL I-22 Iryda, mimo trudności w produkcji i użytkowaniu, stanowi ważny element historii polskiego lotnictwa, będąc próbą stworzenia nowoczesnego samolotu szkolno-bojowego.
