„`html
Przygórze
Przygórze (do 1945 r. niem. Köpprich) to wieś w Polsce, zlokalizowana w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Nowa Ruda.
Położenie
Wieś znajduje się w dolinie Piekielnicy, u stóp Gór Sowich, niedaleko Przełęczy Woliborskiej, na wysokości około 440–510 m n.p.m.
Podział administracyjny
W latach 1975–1998 Przygórze należało do województwa wałbrzyskiego.
Historia
Osadnictwo w regionie sięga czasów neolitu, jednak pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z 1699 roku, kiedy Przygórze było kolonią Woliborza. W 1655 roku w okolicy istniała huta szkła, a później rozpoczęto wydobycie rud żelaza i miedzi. W 1793 roku powstała pierwsza kopalnia węgla kamiennego. W XIX wieku mieszkańcy zajmowali się również tkactwem, a w 1825 roku wieś liczyła 23 domy, w tym młyn wodny i tartak. W połowie XIX wieku działalność przemysłowa rozwinęła się dzięki hucie żelaza „Barbara-hűtte”, która później przekształciła się w wytwórnię maszyn dla kopalni noworudzkich.
Zabytki
W Przygórzu znajdują się następujące zabytki:
- Huta „Barbara” z drugiej połowy XIX wieku, obejmująca:
- trzy hale produkcyjne,
- budynek rozdzielni elektrycznej,
- budynek narzędziowni i stołówki,
- hala wtryskarek,
- kotłownia,
- warsztaty i magazyn,
- elewacja magazynu.
- Kilka zabytkowych domów z około 1910 roku.
- Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego z okresu międzywojennego.
- Pomnik górnika, wzniesiony w 1966 roku z okazji 1000-lecia Państwa Polskiego.
Przemysł
W latach dziewięćdziesiątych XX wieku w Przygórzu powstał zakład ZPAS S.A. (Zakład Produkcji Automatyki Sieciowej), zlokalizowany na terenach dawnej kopalni „Rudolf” oraz byłej huty „Barbara”.
Bibliografia
- Słownik geografii turystycznej Sudetów, Marek Staffa (red.), Wyd. I-Bis 1995.
- K. Radwański, M. Szymczak, Atlas gór Polski, Wyda. ExpressMap, Warszawa 2008.
- M. Staffa, Przewodniki turystyczny, Wędrówka przez Sudety Środkowe, Wyd. PTTK „Kraj”, Kraków 1982.
- Mapa Sudety Środkowe, cz. zachodnia, wyd. PLAN, Jelenia Góra 2003.
„`
