Przestrzeń kosmiczna
Przestrzeń kosmiczna to obszar znajdujący się poza ciałami niebieskimi, z umowną granicą ustaloną na wysokości 100 km nad powierzchnią Ziemi, znaną jako linia Kármána. Różne organizacje, w tym ONZ, definiują tę granicę na poziomie od 80 do 100 km. Przestrzeń ta charakteryzuje się wysoką próżnią, co uniemożliwia rozchodzenie się fal dźwiękowych oraz ogranicza wymianę cieplną do promieniowania cieplnego.
W przestrzeni kosmicznej występuje promieniowanie kosmiczne, w tym niebezpieczne promieniowanie jonizujące, takie jak fale rentgenowskie i gamma oraz wysokoenergetyczne naładowane cząstki. Ciała w okolicach orbity Ziemi doświadczają ekstremalnych temperatur: wystawione na działanie słońca mogą osiągać ponad 100 °C, podczas gdy te w cieniu mogą ochładzać się poniżej -180 °C.
Nasze najbliższe otoczenie kosmiczne to heliosfera, a po przekroczeniu heliopauzy przechodzi w ośrodek międzygwiazdowy, a następnie międzygalaktyczny.
Wpływ próżni na organizmy żywe
Wystawienie organizmu na działanie próżni kosmicznej prowadzi do utraty tlenu, co skutkuje zatrzymaniem akcji serca. Człowiek traci przytomność w ciągu 9–11 sekund. Wstrzymywanie oddechu może prowadzić do rozerwania płuc i poważnych obrażeń wewnętrznych.
Pierwsze sekundy w próżni mogą powodować zapaść sercowo-naczyniową, a gwałtowny ubytek gazów z żołądka może upośledzać oddech. Woda na powierzchni ciała wrze, a w badaniach na zwierzętach stwierdzono, że migotanie serca może wystąpić w ciągu minuty, z zatrzymaniem akcji serca zwykle po 90 sekundach. Śmierć mózgowa występuje po 2 minutach.
Status prawny przestrzeni kosmicznej
Układ o zakazie prób broni nuklearnej zakazuje wszelkich eksplozji jądrowych w atmosferze, przestrzeni kosmicznej i pod wodą. Traktat o przestrzeni kosmicznej stanowi, że przestrzeń ta jest otwarta dla badań i użytkowania przez wszystkie państwa, które nie mogą jej zawłaszczać. W przestrzeni kosmicznej nie wolno umieszczać obiektów przenoszących broń masowego rażenia.
Każdy obiekt wyniesiony w przestrzeń kosmiczną podlega prawu państwa, w którym został zarejestrowany, a kosmonauci są uważani za przedstawicieli całej ludzkości, co obliguje inne państwa do udzielania im pomocy w razie potrzeby.
