Pochylnia – definicja i funkcja
Pochylnia to budowla hydrotechniczna używana w żegludze śródlądowej, która umożliwia transport statków między odcinkami dróg wodnych o różnym poziomie wody. Jest alternatywą dla tradycyjnych śluz, szczególnie w miejscach, gdzie różnica poziomów jest zbyt duża do pokonania za pomocą śluzy.
Konstrukcja pochylni
Pochylnie dzielą się na suche i mokre, a także na wzdłużne i boczne. W każdym przypadku statki są przetaczane na wózkach poruszających się po torach. Pochylnie charakteryzują się niewielkim zużyciem wody i mogą szybko pokonywać różnice poziomów, co stanowi ich istotną zaletę w porównaniu do śluz.
Pochylnia sucha
Pochylnia sucha transportuje statki na wózkach bez użycia wody. Przykładowo, najstarsze działające pochylni suche znajdują się na Kanale Elbląskim w Polsce, gdzie mechanizmy napędowe wykorzystują spadającą wodę.
Pochylnia mokra wzdłużna
Pochylnia mokra wzdłużna przenosi statki w specjalnych komorach, które poruszają się wzdłuż toru. Takie pochylni są napędzane linowymi wciągarkami lub mechanizmami kolei zębatej. Przykładem jest pochylni w Ronquieres w Belgii.
Pochylnia mokra boczna
Pochylnia mokra boczna działa na zasadzie poruszania się komory w kierunku prostopadłym do kanału. Umożliwia to stosowanie krótszych torów i bardziej stromych nachyleń. Przykład pochylni bocznej można znaleźć w Arzviller we Francji.
Stok wodny
Stok wodny był konstrukcją, która łączyła dwa odcinki drogi wodnej poprzez opadający kanał. Pomimo że znacznie przyspieszał ruch na kanale, został wycofany z eksploatacji ze względu na problemy techniczne i wysokie zużycie energii.
Podsumowanie
Pochylnie, zarówno suche, jak i mokre, stanowią ważny element infrastruktury wodnej, umożliwiając efektywny transport statków tam, gdzie tradycyjne śluzy nie są wystarczające. Mimo pewnych wad, ich zastosowanie wciąż jest aktualne w wielu krajach, w tym w Polsce, która posiada najwięcej czynnych pochylni na świecie.
