Dzisiaj jest 16 stycznia 2025 r.
Chcę dodać własny artykuł

Peter Parler

Peter Parler

Peter Parler, znany również jako Petr Parléř (ur. 1330/1333, Kolonia/Gmünd, zm. 13 lipca 1399, Praga), był niemieckim architektem i rzeźbiarzem epoki gotyku, członkiem rodziny Parlerów. Jego ojcem był Heinrich Parler.

Życiorys

Nie ma pewnych informacji na temat edukacji Parlera; przypuszcza się, że spędził pięć lat w Gmünd i mógł podróżować do Kolonii oraz Norymbergi. W 1352 roku został wezwany przez Karola IV do Pragi, aby kontynuować prace nad katedrą Św. Wita po śmierci Mateusza z Arras. Parler wprowadził zmiany w pierwotnych planach budowli, ukończył kaplicę Św. Wacława, chór oraz zakrystię, a także rozpoczął budowę południowej wieży i Złotej Bramy.

W katedrze zainstalował program związany z władzą królewską, tworząc nagrobki czeskich władców oraz popiersia osób związanych z dworem Karola IV. Jego prace cechowały się monumentalizmem i zindywidualizowanym podejściem do portretowania.

Od 1373 roku kierował budową wieży Staromiejskiej przy Moście Karola w Pradze oraz wybudował kaplicę Wszystkich Świętych na praskim zamku. Poza Pragą, jego dzieła obejmowały chór kościoła św. Bartłomieja w Kolínie oraz Kościół św. Barbary w Kutnej Horze, gdzie prace kontynuował jego syn, Johann.

Parler był żonaty z Gertrudą, z którą miał dwie córki oraz trzech synów: Nikolausa, Wenzela i Johannesa. Po jej śmierci poślubił Agnes von Bur, z którą miał dwóch synów: Paula i Janco.

Ważniejsze dzieła

  • Katedra Św. Wita w Pradze: chór, kaplica Św. Wacława, Złota Brama.
  • Kaplica Wszystkich Świętych na praskim zamku.
  • Staromiejska Wieża Mostowa przy Moście Karola w Pradze.
  • Kaplica ratusza staromiejskiego w Pradze.
  • Chór kościoła Św. Bartłomieja w Kolínie.
  • Chór kościoła św. Barbary w Kutnej Horze.
  • Madonna z Dzieciątkiem z kościoła Św. Marii Magdaleny we Wrocławiu.
  • Madonna z Dzieciątkiem z Cieszyna.

Podsumowanie

Peter Parler odegrał kluczową rolę w architekturze gotyckiej, kształtując rozwój budowli w Pradze i okolicach. Jego prace łączyły monumentalizm z indywidualnym podejściem do rzeźby, pozostawiając trwały ślad w historii sztuki.