Pasat
Pasat, znany również jako passaat, to stały, ciepły wiatr o umiarkowanej sile (3-4°B), który wieje w strefie międzyzwrotnikowej w kierunku równika, w obszarze od 35° szerokości północnej do 35° szerokości południowej. W północnej części globu pasat wieje z kierunku NE, natomiast w południowej z kierunku SE. Kierunek ten jest wynikiem działania siły Coriolisa, która powoduje odchylenie ruchu powietrza w różnych kierunkach w zależności od półkuli.
Pasaty mają kluczowe znaczenie w cyrkulacji atmosferycznej, ponieważ wieją od stref wyżów zwrotnikowych ku strefom niżów równikowych, tworząc tzw. komórkę cyrkulacyjną Hadleya. Miejsce, gdzie pasaty z obu półkul się spotykają, nazywane jest międzyzwrotnikową strefą zbieżności (konwergencji).
Cyrkulacja pasatowa
Cyrkulacja pasatowa rozpoczyna się w Międzyzwrotnikowej Strefie Zbieżności, gdzie powierzchnia Ziemi intensywnie się nagrzewa. Ogrzane, wilgotne powietrze unosi się ku górze, powodując spadek ciśnienia przy powierzchni i tworząc niż baryczny. Para wodna w tym powietrzu kondensuje się, co prowadzi do codziennych opadów zwanych deszczami zenitalnymi.
Po osiągnięciu wyższych warstw atmosfery, powietrze, pozbawione większości wilgoci, odpływa w kierunku biegunów. W wyniku działania siły Coriolisa, na półkuli północnej odchyla się na NE, a na południowej na SE, tworząc antypasaty.
Chłodne i suche powietrze opada nad zwrotnikami, co prowadzi do powstania wyżów zwrotnikowych. Opadające powietrze ogrzewa się adiabatycznie, co skutkuje niemal bezchmurną i suchą pogodą w strefie zwrotnikowej z minimalnymi opadami. To ciepłe, suche powietrze zaczyna przemieszczać się ku równikowi, gdzie ciśnienie atmosferyczne jest wyższe niż w strefie równikowej.
Ruch poziomy suchego, gorącego powietrza, który odbywa się przy powierzchni Ziemi, nazywamy pasatami. Na półkuli północnej wieją one z kierunku NE, a na południowej z kierunku SE.
