Osiedla żydowskie
Osiedla żydowskie, utworzone przez Żydów na terenach arabskich po wojnie sześciodniowej w 1967 roku, znajdują się głównie na Zachodnim Brzegu i Wzgórzach Golan. Po traktacie pokojowym z Egiptem w 1979 roku, osiedla z Synaju zostały wycofane, a po decyzji Ariela Szarona z 2005 roku zlikwidowano osiedla w Strefie Gazy. Współcześnie rozwijają się głównie na Zachodnim Brzegu i Wzgórzach Golan, które zostały jednostronnie anektowane przez Izrael, co spotkało się z międzynarodową krytyką.
Wprowadzenie i historia
W wyniku wojny sześciodniowej Izrael zajął tereny od Egiptu, Jordanii i Syrii. Na terenach tych żyły duże społeczności arabskie, co postawiło przed Izraelem wyzwanie administracyjne. Izrael wprowadził zasady mające na celu normalizację życia Arabów, jednak wielu z nich wyemigrowało. W 1967 roku rząd izraelski zezwolił ubranym uchodźcom na powrót, co jednak nie przyniosło oczekiwanych rezultatów.
Pierwsze żydowskie osiedla
Pierwsze żydowskie osiedla powstały w 1967 roku. Plan Allona zakładał utworzenie linii obronnych na zdobytych terenach. Kolejne plany, takie jak plan Moszego Dajana czy Szarona, miały na celu zwiększenie izraelskiej obecności i rozwój osadnictwa.
Ruchy osadnicze
Ruch na rzecz Wielkiego Izraela, powstały w 1967 roku, postulował utworzenie licznych osiedli. W latach 70. i 80. XX wieku rozwijały się ruchy religijne i świeckie, a państwo wspierało osadnictwo poprzez różne programy.
Przyczyny osadnictwa
- Różnorodność ideologiczna osiedli: religijne, narodowo-religijne i świeckie.
- Programy rządowe zachęcające do osiedlania się na Zachodnim Brzegu.
Żydzi ortodoksyjni i narodowo-religijni
Żydzi ortodoksyjni i narodowo-religijni osiedlają się w Judei i Samarii z powodów religijnych, a także w celu zabezpieczenia izraelskiej obecności na tych terenach.
Absorpcja imigrantów
Rząd Izraela inwestował w budowę mieszkań dla żydowskich imigrantów, co miało na celu zwiększenie liczby osadników na Zachodnim Brzegu.
Kontrowersje i międzynarodowe stanowiska
Budowa osiedli żydowskich budzi kontrowersje. Palestyńczycy postrzegają to jako kolonizację, a wiele organizacji, w tym ONZ i UE, uznaje osiedla za nielegalne. Izrael jednak argumentuje, że ma historyczne prawo do tych terenów i wskazuje na kwestie bezpieczeństwa.
Wnioski
Osiedla żydowskie są przedmiotem intensywnego sporu międzynarodowego, który wpływa na relacje izraelsko-palestyńskie i kształtuje sytuację polityczną w regionie. Ich istnienie i rozwój pozostają kluczowymi kwestiami w kontekście dążenia do rozwiązania konfliktu.
