Nicefor II Fokas
Nicefor II Fokas (gr. Νικηφόρος Β΄ Φωκάς) był cesarzem bizantyńskim od 963 roku, zasłużonym dla odbudowy militarnej potęgi państwa. Urodził się około 912 roku w Kapadocji w rodzinie Fokasów, znanej z licznych generałów. Jego ojciec, Bardas Fokas, oraz wuj, Leon Fokas, również odznaczyli się w służbie wojskowej.
Kariera wojskowa
W młodym wieku rozpoczął służbę w armii. W 945 roku, za panowania cesarza Konstantyna VII, został dowódcą armii Anatolikon. Po awansie na głównego dowódcę wschodniego pogranicza w 953 roku, odniósł kilka porażek w walkach z Abbasydami, jednak szybko zrehabilitował się, zdobywając Syrię od 957 roku.
W 960 roku dowodził ekspedycją mającą na celu odbicie Krety, co zakończyło się sukcesem w 961 roku, jednak jego triumf nie został uhonorowany w Konstantynopolu. W kolejnych latach zdobył kilka miast w Cylicji oraz Aleppo. W 963 roku, przy wsparciu cesarzowej Teofano, zdobył tron w drodze zamachu stanu.
Podboje i konflikty
Po objęciu władzy, Nicefor II kontynuował politykę podbojów. W latach 964-966 podporządkował Bizancjum Cylicję, Mezopotamię i Syrię, burząc liczne fortece. W 967 roku rozpoczął wojnę z Bułgarami, odrzucając ich żądania trybutu i wspierając księcia ruskiego Światosława w ataku na Bułgarię. Po sukcesach Światosława, Nicefor obawiał się jego rosnącej potęgi i odnowił przymierze z Bułgarami.
Niepowodzeniem zakończyła się natomiast ekspedycja na Sycylię w latach 964-965. W 967 roku zawarł pokój z Fatymidami, aby stawić czoła zagrożeniu ze strony Ottona I, który zaatakował bizantyjskie posiadłości w południowej Italii. Po początkowych sukcesach, wojska Ottona zostały odparte.
Życie osobiste i śmierć
Nicefor II Fokas był gorącym wielbicielem św. Atanazego i założył klasztor na górze Athos. Anulował również prawo pierwokupu dla biedaków przy sprzedaży majątków możnowładców. Został zamordowany z inicjatywy swojej żony Teofano, przez swojego następcę, Jana I.
Rodzina
- Żona: Maleina – syn, Bardas Fokas (zm. przed 969)
- Żona: Teofano – brak dzieci
Jego imię nosi jedna z fregat greckiej marynarki wojennej.
