Narządy szczątkowe
Narządy szczątkowe, znane również jako narządy rudimentarne lub rudymenty, to struktury o uproszczonej budowie, które nie pełnią już pierwotnych funkcji. Uległy one uwstecznieniu w wyniku ewolucji, co prowadzi do ich zredukowanej formy w porównaniu do odpowiedników u przodków.
Te narządy zazwyczaj nie mają żadnej istotnej funkcji biologicznej, a ich rola jest marginalna. W procesie ewolucji, jeśli narząd nie przeszkadza w funkcjonowaniu organizmu, nie jest eliminowany przez dobór naturalny. Narządy szczątkowe stanowią istotny dowód na procesy ewolucyjne.
Przykłady narządów szczątkowych
Przykłady narządów szczątkowych można znaleźć zarówno u ludzi, jak i u innych zwierząt:
- U człowieka:
- Wyrostek robaczkowy
- Szczątkowe owłosienie ciała
- Mięśnie poruszające małżowiną uszną
- Kość ogonowa
- Guzek Darwina
- Części narządów płciowych męskich i żeńskich (np. przyczepek jądra, nadjajnik)
- U innych zwierząt:
- Kret – ślepe oczy
- Kopytne – zredukowane palce
- Struś i inne ptaki nielotne – skrzydła
- Walenie – szczątkowe kości miednicy i kończyn tylnych
- Słoń – włosy na skórze
Analiza narządów szczątkowych dostarcza cennych informacji na temat ewolucji i przystosowania organizmów do zmieniających się warunków środowiskowych.
