Monsun – definicja i charakterystyka
Monsun to układ wiatrów, który zmienia kierunek w zależności od pory roku, występujący między oceanem a lądem. Rozróżnia się dwa główne typy monsunów:
- Monsun letni (morski) – charakteryzuje się deszczową pogodą, spowodowaną niskim ciśnieniem nad lądem i wysokim nad morzem. Wiatr wieje z morza w stronę lądu.
- Monsun zimowy (lądowy) – przynosi suchą pogodę, z wysokim ciśnieniem nad lądem i niskim nad morzem. Wiatr wieje z lądu ku morzu.
Przyczyny powstawania monsunów
Monsuny powstają w wyniku różnic w nagrzewaniu się powierzchni lądowych i wodnych. Latem ląd nagrzewa się szybciej, co prowadzi do unoszenia się ciepłego powietrza i spadku ciśnienia. To zjawisko powoduje, że wiatr z obszarów o wyższym ciśnieniu (morze) przemieszcza się w kierunku niższego ciśnienia (lądu). Zimą, gdy wody są cieplejsze, tworzą się niże, co skutkuje wiatrami wiejącymi z lądu w stronę morza.
Geografia występowania monsunów
Monsuny występują głównie w południowych i wschodnich wybrzeżach Azji, a także w Zatoce Gwinejskiej i Ameryce Środkowej. Monsun letni odgrywa kluczową rolę w rolnictwie, nawadniając suche obszary w głębi kontynentu.
Podsumowanie
Monsun letni jest ciepłym i wilgotnym wiatrem, podczas gdy monsun zimowy to wiatr suchy i chłodny. Różnice te mają istotne znaczenie dla klimatu oraz działalności rolniczej w regionach, w których występują.
Bibliografia
A. Woś Meteorologia dla geografów, PWN 2002
