Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (MAEA)
Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (MAEA) jest organizacją, która promuje bezpieczne i pokojowe wykorzystanie energii jądrowej. Jej siedziba znajduje się w Wiedniu, a dodatkowe biura regionalne znajdują się w Toronto i Tokio, z laboratoriami w Seibersdorfie, Wiedniu, Monako i Trieście.
Historia
MAEA została założona 29 lipca 1957 roku. Pierwszym dyrektorem generalnym był Sterling Cole. W latach 1997–2009 agencją kierował Muhammad el-Baradei, który w 2005 roku otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla. Po jego rezygnacji w 2009 roku, stanowisko objął Yukiya Amano, który został wybrany przez Radę Naczelną MAEA.
Struktura organizacyjna
MAEA jest specjalistyczną agencją ONZ, ale działa z pewną autonomią. Jej struktura obejmuje:
- Sekretariat
- Radę Naczelną
- Konferencję Generalną
Konferencja Generalna
Konferencja Generalna to najważniejszy organ ustawodawczy MAEA, w skład którego wchodzą wszystkie państwa członkowskie. Odbywa się corocznie, zazwyczaj we wrześniu, w celu oceny programu i budżetu agencji.
Rada Gubernatorów
Rada Gubernatorów, składająca się z 35 państw członkowskich, jest drugim organem ustawodawczym MAEA. Spotyka się pięć razy w roku, aby omawiać budżet, program oraz przyjęcia nowych członków.
Państwa członkowskie
W 2023 roku MAEA liczyła 177 państw członkowskich. Wśród pierwszych krajów, które przystąpiły do agencji w 1957 roku, były m.in.:
- Afganistan
- Argentyna
- Australia
- Francja
- Stany Zjednoczone
Kambodża opuściła MAEA w 2003 roku, lecz ponownie przystąpiła w 2009 roku.
Dyrektorzy generalni
- Sterling Cole: 1957–1961
- Sigvard Eklund: 1961–1981
- Hans Blix: 1981–1997
- Muhammad el-Baradei: 1997–2009
- Yukiya Amano: 2009–2019
- Rafael Mariano Grossi: od 2019
Podsumowanie
MAEA odgrywa kluczową rolę w międzynarodowym zarządzaniu energią jądrową, zapewniając bezpieczeństwo i promując pokojowe zastosowanie technologii jądrowej w różnych krajach.
