Metoda sokratyczna

Metoda sokratyczna

Metoda sokratyczna, przypisywana Sokratesowi, jest sposobem prowadzenia dialogu i poszukiwania prawdy, utrwalonym w wczesnych dialogach Platona, takich jak Laches, Charmides i Gorgiasz. Sokrates przyjmował rolę prostaczka, który pragnie prawdziwej wiedzy, co pozwalało mu na odkrywanie błędów w poglądach rozmówców.

Metoda elenktyczna

Metoda elenktyczna, zwana również negatywną, polegała na obalaniu argumentów rozmówcy. Sokrates udawał podziw dla jego wiedzy, przez co rozmówca tracił czujność. Poprzez zadawanie pozornie prostych pytań, Sokrates doprowadzał go do sprzeczności, prowadząc do odkrycia, że jego wcześniejsze przekonania były jedynie mniemaniami. Ta metoda doprowadziła Sokratesa do oskarżeń o deprawację i sianie zwątpienia.

Metoda majeutyczna

Metoda majeutyczna, znana jako „położnicza”, miała charakter pozytywny i była używana wobec osób, które posiadały nieuświadomioną wiedzę. Sokrates, poprzez dialog, pomagał „przyjść na świat” tej wiedzy. Nie działał jako nauczyciel, lecz jako pomocnik, który również się uczył. Często metoda majeutyczna była stosowana po etapie elenktycznym, jeżeli rozmowa nie została przerwana.

Podsumowanie

Metody sokratyczne, elenktyczna i majeutyczna, stanowią kluczowe narzędzia w poszukiwaniu prawdy. Pierwsza z nich koncentruje się na obalaniu błędnych przekonań, podczas gdy druga wspiera rozwijanie ukrytej wiedzy. Obie metody podkreślają wartość dialogu w filozofii.