Marek Jandowicz – Ksiądz Marek
Marek Jandowicz, znany jako Ksiądz Marek, urodził się w 1713 roku we Lwowie i zmarł w 1799 roku w Berezówce koło Lubaru. Był karmelitą, kaznodzieją oraz duchowym liderem konfederacji barskiej.
Życiorys
Pochodził z lwowskiej rodziny mieszczańskiej. W 1734 roku wstąpił do zakonu karmelitów trzewiczkowych, a w 1744 roku przyjął święcenia kapłańskie. W klasztorze w Berdyczowie rozwijał swoje umiejętności kaznodziejskie i zyskał reputację cudotwórcy na Podolu. Jego prorocze wystąpienia, w tym przewidywanie upadku Stanisława Augusta, przyczyniły się do jego popularności.
W 1759 roku został superiorem klasztoru karmelitów w Barze, gdzie założył Zakon Rycerski Kawalerów Krzyża Świętego, mający na celu obronę katolicyzmu. W 1768 roku, z krzyżem w ręku, bił się z wojskami rosyjskimi, co podniosło morale mieszkańców. Po upadku twierdzy został uwięziony w Kijowie na sześć lat, a jego dalszy los zależał od Katarzyny II, która w 1773 roku przyznała mu amnestię.
Po zwolnieniu pełnił funkcje przeora w różnych klasztorach, w tym w Warszawie. W czasie insurekcji kościuszkowskiej błogosławił brygadzie Józefa Kopcia. Zmarł i został pochowany w podziemiach klasztoru karmelitów w Horodyszczu, który później został skasowany przez władze rosyjskie.
Twórczość
Jandowicz jest autorem mesjanistycznego wiersza „Wieszczba dla Polski” (Proroctwo księdza Marka), w którym przepowiada klęski, z których Polska ma się odrodzić.
Wpływ na literaturę i sztukę
Postać Księdza Marka zainspirowała romantycznych twórców, takich jak Seweryn Goszczyński i Juliusz Słowacki, który w swoich dziełach, w tym w „Księdzu Marku” i „Beniowskim”, nawiązuje do jego postaci. Portret księdza Marka znajduje się w klasztorze kapucynów w Nowym Mieście nad Pilicą.
Bibliografia
- Polski Słownik Biograficzny, t. 10, s. 499–502. Warszawa 1927 r.
- Szkic biograficzny o Marku Jandołowiczu w serwisie Polona.pl
- Krzyż mi jest tarczą, a zbawienie łupem – Marek Jandowicz O.Carm. (1713-1799)
