Lizyna – Kluczowy Aminokwas Egzogeniczny
Lizyna (Lys, K) to organiczny związek chemiczny, który należy do grupy aminokwasów białkowych. Jako aminokwas egzogenny, nie jest syntetyzowany przez organizm ludzki i musi być dostarczany z pożywieniem. Lizyna jest aminokwasem polarnym, zawierającym zasadowy łańcuch boczny, który przy pH komórki ma ładunek dodatni.
Rola Lizyny w Organizmie
Lizyna odgrywa istotną rolę w wielu procesach biologicznych:
- Niezbędna do budowy białek, zwłaszcza w mięśniach i kościach, co jest szczególnie ważne w okresie rozwoju.
- Pomaga w absorpcji wapnia oraz poprawia koncentrację umysłową.
- Łagodzi objawy przeziębienia, grypy i opryszczki.
- Uczestniczy w produkcji hormonów, przeciwciał, enzymów i kolagenu.
- Niedobór lizyny może prowadzić do zmęczenia, rozdrażnienia, anemii oraz wypadania włosów.
- Może wpływać na procesy antykancerogenne, szczególnie w połączeniu z antyoksydantami.
- Wspiera procesy odnowy tkanek, wzrostu oraz wytwarzania hormonów i enzymów.
Produkcja Lizyny
Na skalę przemysłową, lizynę pozyskuje się głównie z kaprolaktamu. W formie chlorowodorek jest stosowana jako dodatek do pasz, podnoszący ich wartość odżywczą, podobnie jak metionina. W 2005 roku światowa produkcja lizyny i jej soli osiągnęła około 850 tys. ton, co było porównywalne z łączną produkcją innych podstawowych aminokwasów, poza kwasem glutaminowym.
