Kordieryt
Kordieryt, znany także jako ijolit lub dichroit, to rzadki minerał z grupy krzemianów pierścieniowych. Został odkryty w 1813 roku przez francuskiego geologa Louisa Cordiera, którego nazwisko stało się inspiracją dla jego nazwy. Synonimy pochodzą od greckich słów oznaczających „fiołek” i „dwubarwny”.
Charakterystyka
Kordieryt charakteryzuje się:
- twardością w skali Mohsa: 7-7,5
- przełamem: muszlowym lub nierównym
- łupliwością: w trzech kierunkach, z wyraźną łupliwością w jednym
- pokrojem kryształu: krótkosłupkowym, często pseudoheksagonalnym
- układem krystalograficznym: rombowym
- gęstością: 2,55-2,75 g/cm³
- barwą: odcienie niebieskiego, szaroniebieski, czerwony, rzadziej zielony, żółty, brązowy, bezbarwny
- rysy: biała
- połyskiem: szklistym lub tłustym
Minerał ten wykazuje silny pleochroizm, z widocznymi barwami żółtą, niebieską i fioletową. Niektóre kryształy mogą mieć tęczową iryzację oraz efekty kociego oka i asteryzmu.
Występowanie
Kordieryt jest obecny w skałach metamorficznych, takich jak gnejsy i granitognejsy, oraz w niektórych skałach magmowych. W Polsce występuje w hornfelsach granitu Karkonoszy oraz w intruzji kłodzko-złotostockiej. Znajduje się również w wielu krajach, w tym:
- Sri Lanka
- Madagaskar
- Birma
- Indie
- USA
- Kanada
- Brazylia
- Tanzania
- Namibia
- Japonia
- Australia
- Niemcy
- Norwegia
- Szwecja
- Finlandia
- Islandia
- Włochy
- Hiszpania
- Francja
- Czechy
Zastosowanie
Kordieryt jest cenionym kamieniem kolekcjonerskim i jubilerskim. Dzięki swoim właściwościom pleochroicznym, był używany przez wikingów jako kompas, umożliwiający określenie pozycji słońca w trudnych warunkach pogodowych. Stosowany jest także w lotnictwie w tzw. kompasie zmierzchu, który pozwala na precyzyjne określenie położenia słońca po zachodzie.
