Kontrwywiad – neutralizowanie działań obcych służb wywiadowczych, wykorzystywanie ich do własnych celów (np. penetracja), jak też przeciwdziałanie szpiegostwu w ogólności. Ujmuje się tu również działania mające na celu ochronę i obronę przed dywersją i sabotażem, ochronę tajemnicy państwowej, wojskowej i gospodarczej.
Kontrwywiadem zajmują się służby cywilne, policyjne i wojskowe, potocznie określane również mianem kontrwywiadu.
W Polsce kontrwywiadem cywilnym zajmuje się Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, a wojskowym Służba Kontrwywiadu Wojskowego, która zajmuje się też kontrwywiadem radioelektronicznym.
Niektóre agencje kontrwywiadu
* Australian Security Intelligence Organisation – Australijska Organizacja Bezpieczeństwa i Wywiadu
* Guojia Anquan Bu – Ministerstwo Bezpieczeństwa Państwowego (Chiny)
* Kōanchōsa-chō – Agencja Śledcza Bezpieczeństwa Publicznego (Japonia)
* Direction Centrale du Renseignement Intérieur – Centralna Dyrekcja Wywiadu Wewnętrznego (Francja)
* Szin Bet (lub Szabak) – Służba Bezpieczeństwa Wewnętrznego (Izrael)
* Bundesamt für Verfassungsschutz – Federalny Urząd Ochrony Konstytucji (Niemcy)
* Militärischer Abschirmdienst – Wojskowa Służba Kontrwywiadu (Niemcy)
* Służba Kontrwywiadu Wojskowego – (Polska)
* Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego – (Polska)
* Federalna Służba Bezpieczeństwa (FSB) – (Rosja)
* FBI – Federalne Biuro Śledcze (USA)
* Security Service – Służba Bezpieczeństwa (Wielka Brytania)
W przeszłości:
* Organy bezpieczeństwa publicznego (departamenty w MBP odpowiedzialne za kontrwywiad OBP) – (RP (1944–52)/PRL (1952–56))
* Służba Bezpieczeństwa (departamenty w MSW odpowiedzialne za kontrwywiad SB) – (PRL (1956–90))
* Główny Zarząd Informacji – (RP/PRL (1944–57))
* Wojskowa Służba Wewnętrzna – PRL
* Wojskowe Służby Informacyjne (Zarząd Kontrwywiadu) – RP 1991–2006
* Urząd Ochrony Państwa (Zarząd Kontrwywiadu) – (Polska)
* Ministerium für Staatssicherheit (Stasi), wydziały odpowiedzialne za kontrwywiad – (NRD)
* Gestapo – (III Rzesza)
* Sicherheitsdienst (Służba Bezpieczeństwa SS) – (III Rzesza)
* Smiersz – kontrwywiad wojskowy (ZSRR)
* NKWD – Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych (ZSRR)
* KGB – Komitet Bezpieczeństwa Państwowego (II Zarząd Główny) – (ZSRR)
* Deuxième Bureau de l’État-major général – Biuro II Sztabu Generalnego (Francja)
* Direction de la Surveillance du Territoire – Dyrekcja Bezpieczeństwa Państwowego (Francja)
* United States Army Security Agency – Agencja Bezpieczeństwa Sił Lądowych (USA)
* SAWAK – tajna policja (Iran)
