„`html
Konrad Zacharias Lorenz
Konrad Lorenz (ur. 7 listopada 1903 w Wiedniu, zm. 27 lutego 1989 w Altenbergu) był austriackim zoologiem i ornitologiem, uważanym za jednego z twórców nowoczesnej etologii. W 1973 roku otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny za badania nad zachowaniem zwierząt, szczególnie w zakresie wdrukowania.
Życie i działalność
W latach 1928–1935 był profesorem Uniwersytetu Wiedeńskiego, a później profesorował na Uniwersytecie Albrechta w Królewcu. W 1941 roku wstąpił do armii niemieckiej, gdzie pełnił służbę medyczną. Po wojnie wrócił do Austrii i pracował w różnych instytucjach badawczych, w tym w Biologicznej Stacji Wilhelminenberg oraz w instytucie w Altenbergu.
W 1950 roku założono w Buldern centrum badawcze psychologii behawioralnej, a w 1958 roku Lorenz przeniósł się do Instytutu Psychologii Behawioralnej im. Maxa Plancka w Seewiesen. W 1963 roku opublikował jedną ze swoich najważniejszych książek, Das sogenannte Böse, w której przedstawiał swoją hipotezę spiętrzenia popędów. W 1973 roku zakończył współpracę z Instytutem Maxa Plancka, kontynuując badania w Austrii.
Jego prace przyczyniły się do zrozumienia wzorców zachowań zarówno indywidualnych, jak i społecznych, co zostało docenione Nagrodą Nobla, którą otrzymał wspólnie z Niko Tinbergenem i Karlem von Frischem.
Ochrona środowiska
W ostatnich latach życia Lorenz aktywnie wspierał austriacką Partię Zielonych i był jednym z głównych obrońców środowiska, szczególnie w związku z planami budowy elektrowni wodnej na Dunaju, które mogły zagrażać lokalnym ekosystemom.
Odznaczenia
- 1964 – Odznaka Honorowa za Naukę i Sztukę (Austria)
- 1969 – Order Pour le Mérite (Niemcy)
- 1984 – Order Maksymiliana (Niemcy)
- 1984 – Wielki Krzyż Zasługi z Gwiazdą i Wstęgą Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec (Niemcy)
Tłumaczenia prac na język polski
- Regres człowieczeństwa, Warszawa 1986
- Odwrotna strona zwierciadła. Próba historii naturalnej ludzkiego poznania, Warszawa 1977
- Tak zwane zło, Warszawa 1972, 1975, 1996, 2003
- I tak człowiek trafił na psa, Warszawa 1976, 1996, 2006
- Opowiadania o zwierzętach, Kraków 1975
Spuścizna
Lorenz pozostawił po sobie bogaty dorobek naukowy, w tym wiele artykułów i książek, które zostały przetłumaczone na różne języki, w tym polski. Jego prace miały znaczący wpływ na rozwój etologii i psychologii behawioralnej.
„`
