Kompetencje administracyjne
Kompetencje administracyjne to uprawnienia przyznane organom administracyjnym do załatwiania spraw administracyjnych, określone przez prawo. Każdy organ administracyjny działa w ramach swoich kompetencji, które mogą obejmować zadania obligatoryjne (obowiązki) oraz inne przypisane mu przez prawo. Definiuje się je jako zdolność organu do realizacji obowiązków działania sformułowanych przez prawo.
Rodzaje kompetencji
Kompetencje administracyjne można klasyfikować według różnych kryteriów:
- Miejscowe (terytorialne) – organy działają w określonym obszarze (np. centralne, terenowe).
- Rzeczowe (podmiotowe) – organy zajmują się określonymi kategoriami spraw (np. ogólne, oświatowe, finansowe).
- Instancyjne – w postępowaniu wieloinstancyjnym organy pełnią określoną rolę na różnych etapach; umożliwia to odwoływanie się od decyzji organów niższego szczebla.
Aspekt procesowy kompetencji
Wyróżnia się dwa rodzaje kompetencji procesowej:
- Ogólna – pozwala na identyfikację organów administracyjnych, które załatwiają sprawy indywidualne poprzez decyzje administracyjne.
- Szczególna – odnosi się do zdolności konkretnego organu do załatwienia danej sprawy indywidualnej.
W Polsce organy administracji publicznej o kompetencji procesowej ogólnej obejmują:
- organy administracji rządowej,
- organy jednostek samorządu terytorialnego,
- inne organy państwowe, które działają na podstawie przepisów lub porozumień.
Kompetencje w jednostkach samorządowych
W jednostkach samorządu gminnego kompetencje procesowe ma wójt (burmistrz/Prezydent Miasta), natomiast rada gminy ich nie posiada. Na poziomie powiatu kompetencje te przysługują staroście oraz zarządowi powiatu w określonych przypadkach. W samorządzie województwa kompetencje procesowe ma marszałek województwa oraz zarząd województwa, gdy przepisy to przewidują.
