Kalus, kallus, merystem przyranny
Kalus to tkanka roślinna, która powstaje w miejscu zranienia rośliny, najczęściej z okolicznych komórek tkanki miękiszowej. Jest to amorficzna masa komórek, zwykle o białym zabarwieniu, która przyczynia się do zabliźniania ran. Komórki kallusa są zazwyczaj większe od komórek tkanki macierzystej.
Proces powstawania kalusa
Kalus jest bezkształtną masą niezróżnicowanych komórek, które szybko się dzielą. Może być uzyskany z niemal każdej tkanki roślinnej poprzez zastosowanie mieszanki hormonów roślinnych, takich jak auksyny i cytokininy. W zależności od stężenia tych hormonów, kalus może różnicować się w kierunku pędów lub korzeni, co może prowadzić do odtworzenia całej rośliny.
Rola kalusa w embriogenezie somatycznej
Kalus odgrywa istotną rolę w embriogenezie somatycznej, gdzie odpowiednio stymulowana część rośliny przechodzi wszystkie etapy rozwoju zarodkowego. W wyniku tego procesu mogą powstawać nowe organy lub całe organizmy, co jest związane z zjawiskiem totipotencji.
Wzrost kalusa a warunki otoczenia
Czas potrzebny na zarośnięcie rany zależy od jej wielkości, warunków wzrostu oraz rodzaju rany. Rany o gładkiej powierzchni goją się szybciej. Badania pokazują, że kalus rośnie intensywniej w ciemności oraz w warunkach dużej wilgotności powietrza. Ostatecznie kalus prowadzi do zarośnięcia rany, a kambium wytwarza nowe tkanki drewna i łyka, jednak te nowe warstwy nie zrastają się ze starymi. Choć z zewnątrz ślady rany mogą zniknąć, na przekroju poprzecznym pnia pozostaje widoczna granica między nowymi a starymi przyrostami.
Chlorofil i pączki w kallusie
Niektóre części kallusa, wystawione na światło, mogą zawierać chlorofil i tworzyć młode pączki, z których wyrastają pędy. W niektórych przypadkach kalus może rozrastać się nadmiernie, prowadząc do powstania narośli o nietypowych kształtach.
Występowanie kalusa
Kalus występuje głównie u roślin nagonasiennych i okrytonasiennych, a jego obecność jest znacznie rzadsza u plechowców i paprotników.
