Józef Zajączek
Józef Zajączek (ur. 10 marca lub 1 listopada 1752 w Kamieńcu Podolskim, zm. 28 lipca 1826 w Warszawie) był polskim i francuskim generałem oraz politykiem. Był posłem województwa podolskiego na Sejm Czteroletni i członkiem Rady Najwyższej Narodowej podczas insurekcji kościuszkowskiej. Po 1795 roku żył na emigracji we Francji, gdzie uczestniczył w wojnach napoleońskich, a od 1807 roku dowodził 2 Dywizją Księstwa Warszawskiego.
Kariera wojskowa
Zajączek rozpoczął swoją karierę wojskową w wieku 16 lat. Brał udział w konfederacji barskiej, a po jej upadku walczył z Rosją. Jako podpułkownik dragonów, w 1787 roku dowodził Regimentem Konnym Buławy Wielkiej Koronnej. W 1790 roku został posłem na Sejm, gdzie stał się zwolennikiem reform i Konstytucji 3 maja. W 1792 roku walczył w wojnie polsko-rosyjskiej, a po konfederacji targowickiej przeszedł na emigrację.
W czasie insurekcji kościuszkowskiej Zajączek dowodził w kilku bitwach, osiągając awans na generał-lejtnanta. Po klęsce, był internowany przez Austriaków, a następnie przedostał się do Francji, gdzie walczył pod dowództwem Napoleona, uczestnicząc w wyprawie do Egiptu i organizując polskie jednostki wojskowe.
Namiestnik Królestwa Polskiego
Po klęsce Napoleona, Zajączek został mianowany przez cara Aleksandra I namiestnikiem Królestwa Polskiego, który to urząd pełnił w latach 1815-1826. W tym czasie był uległy wobec władz rosyjskich. Zmarł 28 lipca 1826 roku i został pochowany w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa w Opatówku.
Rodzina
Józef Zajączek był synem Antoniego Zajączka i Marianny z Cieszkowskich. Od 1786 roku był żonaty z Aleksandrą de Pernet, nie mieli dzieci. Jego młodszy brat, Ignacy, również był zaangażowany w działalność patriotyczną.
Odznaczenia
- Ojczyzna Obrońcy Swemu (1794)
- Order Orła Białego (1815)
- Krzyż Komandorski Orderu Virtuti Militari (1808)
- Krzyż Komandorski Orderu Legii Honorowej (1804)
- Order św. Andrzeja (1816)
- Order św. Aleksandra
- Order Świętej Anny I Klasy
- Order Orła Czarnego (1819)
- Order Orła Czerwonego (1819)
Dziedzictwo
Nazwisko Zajączka zostało uwiecznione na Łuku Triumfalnym w Paryżu. Jego życie i osiągnięcia są przedmiotem zainteresowania w literaturze, w tym w piosence Przemysława Gintrowskiego.
