Instytut – Definicja i Rodzaje
Instytut to termin odnoszący się do różnych instytucji, głównie naukowo-badawczych i dydaktycznych, a także zgromadzeń zakonnych. Może funkcjonować jako samodzielna jednostka badawcza lub być częścią większej struktury, takiej jak uczelnia, gdzie jest większy od katedry, a mniejszy od wydziału.
W Polsce wyróżniamy kilka rodzajów instytutów:
- Instytuty samodzielne: Należące do Polskiej Akademii Nauk lub instytuty resortowe, podporządkowane ministerstwom.
- Instytuty afiliowane: Powiązane z uczelniami, ale nie będące ich formalną częścią.
- Instytuty międzywydziałowe: Realizujące badania interdyscyplinarne.
- Instytuty niepaństwowe: Działające jako instytucje publiczne lub prywatne, niezwiązane z uczelniami ani ministerstwami.
Możliwości Edukacyjne Instytutów
Instytuty w Polsce mają prawo prowadzić studia doktorskie, co nie dotyczy katedr. Zgodnie z Prawem o szkolnictwie wyższym, mogą to robić instytuty naukowe, które mają uprawnienia do nadawania stopnia doktora habilitowanego.
Przykłady Instytutów w Polsce
Poniżej przedstawiono przykłady instytutów w różnych kategoriach:
- Instytuty jako jednostki organizacyjne uczelni:
- Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu
- Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Sandomierzu
- Instytuty jako jednostki wydziałowe:
- Instytut Europeistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Instytut Geodezji i Geoinformatyki Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu
- Instytut Biologii Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu
- Instytuty niepaństwowe:
- Instytut Bałtycki w Gdańsku
- Instytut Zachodni w Poznaniu
- Instytut Śląski w Opolu
- Instytut Mazurski w Olsztynie
- Żydowski Instytut Historyczny
- Instytuty podległe ministerstwom:
- Narodowy Instytut Fryderyka Chopina
- Instytut Techniki Budowlanej
- Instytut Genetyki i Hodowli Zwierząt PAN
- Morski Instytut Rybacki
- Prywatne przedsiębiorstwa:
- Instytut Studiów Podatkowych Modzelewski i Wspólnicy