Hipostaza
Hipostaza, pochodząca z greckiego hypóstasis (podstawa), w filozofii Plotyna odnosi się do bytu wyemanowanego z Absolutu. W kontekście chrześcijańskim termin ten oznacza każdą z trzech Osób Trójcy Świętej, traktowanych jako odrębne podmioty.
Chrześcijaństwo zachodnie
W katolickim i protestanckim rozumieniu Trójca jest jednym Bogiem, jedną istotą, a nie trzema substancjami. Ojciec, Syn i Duch Święty są „współistotni” oraz oddzielnymi hipostazami, co wykracza poza ludzką logikę. Teolog Paul Evdokimov zauważa, że prawda o współistotności Osób Trójcy rzuca światło na ograniczenia prawa tożsamości.
Termin hipostaza został usankcjonowany na Soborze w Chalcedonie w 451 r., który określił Chrystusa jako jedną hipostazę w dwóch naturach (unia hipostatyczna). Pomaga to zrozumieć tajemnicę Trójcy Świętej, oddzielając jedyną substancję Boga od trzech hipostaz: Ojca, Syna i Ducha Świętego.
Filozofia
W filozofii hipostaza ma różne znaczenia:
- Ogólne: oznacza pojęcie abstrakcyjne lub ogólne, uznane za konkretny byt (np. sprawiedliwość, dobro).
- Potoczne: odnosi się do fikcyjnych przedmiotów uznawanych za istniejące (np. czarodziejska różdżka).
W opozycji do hipostazy stoi reizm, który zakłada, że tylko rzeczy mają samodzielne istnienie.
