Henryk Leliwa-Roycewicz
Henryk Leliwa-Roycewicz (30 lipca 1898 – 18 czerwca 1990) był pułkownikiem Wojska Polskiego, dowódcą batalionu „Kiliński” w czasie powstania warszawskiego oraz medalistą olimpijskim w jeździectwie.
Życiorys
Urodził się w Janopolu na Litwie w rodzinie Roberta i Eugenii z Likiewiczów. Po ukończeniu szkoły podstawowej w Poniewieżu i gimnazjum w Kownie, w 1917 roku wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej. Służbę wojskową rozpoczął w 1918 roku w 1 pułku Ułanów Wileńskich. W 1920 roku ukończył warszawską Szkołę Podchorążych, a następnie kurs oficerów kawalerii.
Awansował na podporucznika w 1921 roku, porucznika w 1922, a rotmistrza w 1936 roku. Był instruktorem jazdy konnej i członkiem grupy olimpijskiej. W kampanii wrześniowej 1939 roku dowodził 2 szwadronem 25 pułku Ułanów. Ranny, uniknął losu zamordowanych oficerów w Katyniu.
W 1941 roku trafił do Warszawy, gdzie został oficerem w Armii Krajowej. Dowodził batalionem „Kiliński” podczas powstania warszawskiego, odnosząc sukcesy, w tym zdobycie budynku PAST-y. Po wojnie pracował w administracji państwowej, jednak aresztowano go w 1949 roku pod zarzutem działalności w AK. Po odsiedzeniu wyroku, zajął się jeździectwem, a w 1990 roku został mianowany pułkownikiem.
Zmarł w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach.
Życie prywatne
Był dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną była Wanda Maria Strawińska, a drugą Felicja Jaranowska, z którą miał dwoje dzieci.
Jeździectwo
Henryk Leliwa-Roycewicz był utalentowanym jeźdźcem. Na Igrzyskach Olimpijskich w 1936 roku w Berlinie zdobył srebrny medal w drużynowym WKKW. Mimo kontrowersji związanych z dyskwalifikacją, jego osiągnięcia obejmowały także liczne mistrzostwa Polski oraz Puchar Narodów.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (dwukrotnie)
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Walecznych (trzykrotnie)
- Warszawski Krzyż Powstańczy
- Srebrny Krzyż Zasługi
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
Upamiętnienie
W Warszawie kilka szkół nosi imię płk. Henryka Leliwy-Roycewicza, a jego pamięć uhonorowano tablicą na budynku PAST-y.
