Hakata – Niemiecki Związek Marchii Wschodniej
Hakata, znana jako Niemiecki Związek Marchii Wschodniej, była nacjonalistyczną organizacją niemiecką działającą w latach 1894–1934, głównie w wschodnich prowincjach Niemiec.
Powstanie
Organizacja została założona 3 listopada 1894 roku w Poznaniu jako Związek Popierania Niemczyzny w Marchiach Wschodnich, z inicjatywy Ottona von Bismarcka. Od 1899 roku funkcjonowała pod nazwą Niemiecki Związek Marchii Wschodniej. Nazwa Hakata pochodzi od inicjałów założycieli: Ferdinanda von Hansemanna, Hermanna Kennemanna i Heinricha von Tiedemanna. W 1896 roku siedziba organizacji została przeniesiona do Berlina, co umożliwiło jej rozwój na skalę ogólnokrajową.
Cele organizacji
Podstawowym celem Hakaty była germanizacja ziem polskich w zaborze pruskim, co opisano w statutach organizacji eufemizmami. Działalność Hakaty skupiała się na:
- likwidacji polskiej literatury i prasy;
- zachęcaniu Niemców do wykupu nieruchomości od Polaków;
- sprowadzaniu Niemców do Wielkopolski;
- wzmacnianiu niemieckiej klasy średniej;
- organizowaniu niemieckich zgromadzeń patriotycznych;
- wprowadzaniu szkół niemieckich.
Członkowie organizacji
Hakata była jedną z najbardziej wpływowych organizacji antypolskich do 1918 roku, skupiającą historyków, pisarzy i publicystów, którzy promowali szowinizm w niemieckim społeczeństwie. Do organizacji należeli przedstawiciele różnych zawodów, w tym:
- 26,6% administracji niemieckiej;
- 17,6% rzemieślników;
- 15,7% przedsiębiorców;
- 14,0% nauczycieli;
- 10,7% posiadaczy ziemskich.
Działalność
Hakata prowadziła ofensywną antypolską propagandę, wspierając politykę wypierania Polaków z ziemi. Organizacja zyskała status eksperta w sprawach wschodnich, a jej wpływ na politykę był znaczny. W 1900 roku Hakata zainicjowała budowę pomnika Bismarcka w Poznaniu, a do 1913 roku liczyła 50 230 członków. Po I wojnie światowej działalność organizacji osłabła, ale po 1918 roku kontynuowała działalność w Republice Weimarskiej, wpływając na stosunki polsko-niemieckie. W 1933 roku większość członków przeszła do Bund Deutscher Osten, a Hakata została rozwiązana w 1934 roku.
Upamiętnienie
W latach 1939–1945 w Poznaniu wprowadzono nazwy ulic upamiętniające założycieli Hakaty, takie jak Hansemannstrasse, Kennemannstrasse i Tiedemannstrasse.
