Hadis: Tradycje Islamu
Hadis (arab. الحديث, al-hadith) to zapis tradycji dotyczących czynów i wypowiedzi proroka Mahometa, stanowiący kluczowe źródło muzułmańskiej moralności i prawa, obok Koranu. Początkowo hadisy były przekazywane ustnie, co prowadziło do powstawania fałszywych przekazów. W ciągu około 200 lat po śmierci proroka istniało około 200 tys. hadisów. Uczeni muzułmańscy badali te przekazy, tworząc zbiory uznawane za autentyczne.
Typy hadisów
Ze względu na zawartość
- kudsi – objawienia od Allaha wyrażone słowami Mahometa
- kaul – słowa Mahometa
- fi’l – czyny Mahometa
- takrir – aprobaty Mahometa
Ze względu na autentyczność
- sahih – prawdziwy, dobrze przekazany
- hasan – dobry, nie budzący wątpliwości
- da’if – słaby, z wątpliwościami co do przekazu
- maudu – sfałszowany, sprzeczny z innymi przekazami
Nauka zajmująca się autentycznością hadisów uwzględnia również pojęcie abrogacji (nasch), gdzie jeden hadis może zastąpić inny, co jest analogiczne do nowelizacji przepisów prawnych.
Szyickie i sunnickie tradycje
Szyickie i sunnickie kolekcje hadisów różnią się pod względem uznawania narratorów. Szyici preferują narracje od Alego i jego rodziny, podczas gdy sunnici uznają hadisy od towarzyszy proroka, takich jak Abu Bakr czy Umar. Te różnice prowadzą do podziałów w praktykach islamskich.
Kolekcje hadisów
Sunnici
W tradycji sunnickiej uznawane są sześć głównych zbiorów hadisów, znanych jako Kutub al-Sittah, w tym „Sahih” Al-Buchariego i Muslima.
Szyici
W tradycji szyickiej uznawane są cztery główne zbiory, znane jako Al-Kutub Al-Arbʿah, w tym „Kitab al-Kafi” autorstwa Muhammada ibn Jakuba al-Kulajniego.
Wybrane hadisy
- Nie chodź zbyt często w gości, a będą cię kochać.
- Miłość do przedmiotów sprawia, że tracisz słuch i wzrok.
- Wybaczajcie potknięcia ludziom obdarzonym cnotami.
- Nigdy nie skąp dobroci, choćby to był zwykły uśmiech.
- Człowiek prawdomówny nie musi przysięgać.
- Serce bez mądrości jest jak zrujnowany dom.
- Nic nie jest potężniejsze od wiedzy.
- Atrament uczonego jest cenniejszy od krwi mudżahedina.
- Poszukujcie wiedzy, choćby w Chinach.
Hadisy te często odnoszą się do życia proroka Mahometa i zawierają mądrości oraz nauki, które mają znaczenie w codziennej praktyce muzułmańskiej.
