Grupos Antiterroristas de Liberación (GAL)
Grupos Antiterroristas de Liberación, znane jako GAL, to paramilitarna jednostka stworzona w celu zwalczania organizacji ETA w Hiszpanii, z cichym wsparciem władz państwowych, w tym Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Działalność GAL miała miejsce w latach 1983–1987, a ich działania obejmowały zamachy na członków ETA oraz ich sympatyków, głównie w Kraju Basków i we Francji. W wyniku tych operacji zginęło 28 osób, w tym ośmiu niewinnych cywili.
Historia i działania GAL
Na czele GAL stanął Jean-Pierre Cherid, który zwerbował około 50 osób, w tym byłych żołnierzy, kryminalistów i neofaszystów. Wśród ich najgłośniejszych działań znajdowały się:
- Zabójstwo Joxe Antonio Lasy i Joxe Ignacio Zabali w październiku 1983.
- Porwanie Segundo Mareya w 1984 roku.
- Masowe morderstwo czterech członków ETA w hotelu „Monbar” w Bajonnie we wrześniu 1985 roku.
Skandal i konsekwencje
Ujawnienie, że wysokiej rangi urzędnicy rządu socjalistycznego byli zaangażowani w działalność GAL, przyczyniło się do porażki PSOE w wyborach parlamentarnych w 1996 roku. Procesy sądowe ujawniły, że zamachy były realizowane przez francuskich najemników, a całym procederem kierowało Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Wśród skazanych znaleźli się:
- José Barrionuevo – Minister Spraw Wewnętrznych
- Rafael Vera – dyrektor ds. bezpieczeństwa
- Ricardo García Damborenea – sekretarz generalny PSOE w Kraju Basków
- Francisco Álvarez – szef Oddziałów Antyterrorystycznych
- Miguel Planchuelo – szef Brygady Wywiadowczej Bilbao
- José Amedo – podkomisarz policji
Przemoc w Kraju Basków
W latach 1975–1995 nielegalne grupy zbrojne, wspierane przez hiszpańskie służby, przeprowadziły 725 ataków na Basków, co doprowadziło do śmierci 67 osób oraz ponad 200 rannych. W Hiszpanii istniały również inne grupy antyterrorystyczne, które stosowały przemoc, zwłaszcza w okresie dyktatury Franco, takie jak Triple A, Batallón Vasco Español, Comandos Antimarxistas czy Antiterrorismo ETA.
