Grądy Małe – Informacje ogólne
Grądy Małe to wieś położona w województwie podlaskim, w powiecie łomżyńskim, w gminie Jedwabne. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego. Wierni kościoła rzymskokatolickiego z Grądów Małych przynależą do parafii św. Jakuba Apostoła w Jedwabnem.
Historia
Początki wsi Grądy Małe sięgają XV wieku, a pierwsze znane wzmianki pochodzą z 1417 roku i dotyczą Jana z Grądów. W pierwszej połowie XV wieku miejscowość należała do rodziny Szorców herbu Mora. W 1465 roku, po ożenku Krystyna z Karwowa z Katarzyną Szorc, część Grądów przeszła na jego własność, a Krystyn zaczął używać nazwiska Grądzki.
W XVIII wieku wieś podzieliła się na Grądy Szlacheckie i Grądy Włościańskie. Na koniec XVIII wieku Grądy Włościańskie zaczęto nazywać Grądami Chłopskimi. W 1784 roku obie części wsi były zamieszkane przez różne rodziny:
- Grądy Chłopskie: Chojnowscy, Filipkowscy, Krajewscy
- Grądy Szlacheckie: Grzymałowie, Karwowscy, Kosakowscy, Ramotowscy, Rostkowscy, Truszkolascy
W połowie XIX wieku używano już nazw Grądy Duże i Grądy Małe. Po II wojnie światowej Grądy Duże przyjęły nazwę Grądy Wielkie.
Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku, wieś liczyła 194 mieszkańców w 27 budynkach. Miejscowość podlegała parafii w Jedwabnem oraz Sądowi Grodzkiemu w Stawiskach i Okręgowemu w Łomży. W czasie II wojny światowej Grądy Małe były pod okupacją sowiecką, a później niemiecką, będąc częścią obwodu białostockiego III Rzeszy od 22 lipca 1941 roku.
Bibliografia
- Czesław Brodzicki, „Początki osadnictwa Wizny i ziemi wiskiej na tle wydarzeń historycznych w tym regionie Polski (do 1529 roku)”, Warszawa 1994
- Franciszek Czaykowski, „Regestr Diesezjów czyli właściciele ziemscy w Koronie 1783 – 1784”, Warszawa 2006
- Dokumenty metrykalne parafii Jedwabne, Archiwum Państwowe Łomża
