Gorączka – definicja i mechanizm powstawania
Gorączka (łac. febris) to stan podwyższonej temperatury ciała, zazwyczaj powyżej 38 °C, będący odpowiedzią organizmu na infekcje, alergeny czy ciała obce. Temperatura ciała zdrowego człowieka może wzrosnąć do 37,5 °C po wysiłku fizycznym.
Pomiar temperatury
Temperaturę ciała można mierzyć w różnych miejscach, z których każde ma różną dokładność:
- pod pachą (36,6 °C) – najmniej dokładny
- w jamie ustnej (36,9 °C)
- w odbytnicy (37,1 °C) – najdokładniejszy
- w uchu (37,1 °C) – szybki i popularny w szpitalach
Przyczyny gorączki
Gorączka może być wywołana przez różne czynniki, w tym pirogeny zewnętrzne oraz endogenne, które stymulują podwzgórze do podniesienia punktu nastawczego temperatury ciała. Niezakaźne przyczyny gorączki obejmują:
- ciąża
- wysiłek fizyczny
- trawienie
- owulację
- nadcieplność wegetatywną
Rodzaje gorączki
Gorączkę można klasyfikować według wysokości temperatury oraz torów gorączkowych:
- Gorączka niska: 37,1-38 °C
- Gorączka wysoka: powyżej 38 °C
- Gorączka ciągła
- Gorączka zwalniająca
- Gorączka trawiąca
- Gorączka przerywana
- Gorączka powrotna
- Gorączka przelotna
- Gorączka nieregularna
Korzyści i ryzyka gorączki
Gorączka wspiera układ odpornościowy, zwiększając produkcję przeciwciał i limfocytów oraz ograniczając dostęp żelaza dla patogenów. Jednak gorączka powyżej 39 °C może prowadzić do osłabienia organizmu, a temperatura powyżej 41,5 °C grozi uszkodzeniem komórek nerwowych.
Gorączka a hipertermia
Gorączka to podwyższenie temperatury spowodowane przestawieniem punktu nastawczego, podczas gdy hipertermia wynika z niezdolności organizmu do regulacji temperatury. Leki przeciwgorączkowe skutkujące w przypadku gorączki nie działają w przypadku hipertermii.
Podsumowanie
Gorączka jest naturalnym mechanizmem obronnym organizmu, który, mimo że może być nieprzyjemny, pełni ważne funkcje w walce z infekcjami. Jej nadmierne tłumienie może prowadzić do niepożądanych skutków zdrowotnych.
