„`html
Gniewczyna Łańcucka
Gniewczyna Łańcucka to wieś w Polsce, znajdująca się w województwie podkarpackim, w powiecie przeworskim, w gminie Tryńcza, nad rzeką Mleczką. W latach 1975–1998 była częścią województwa przemyskiego.
Historia
Początki Gniewczyny sięgają XIV wieku. Legenda mówi, że osadę założył w XIII wieku syn drwala, Gniewko. W 1340 roku ziemie te przyłączył do Polski król Kazimierz Wielki. Najstarsza wzmianka o wsi pochodzi z 1424 roku. W 1498 roku Tatarzy usypali kopiec, na którym zbudowano kościół. Ostatnim właścicielem z rodu Tarnowskich był Jan Krzysztof Tarnowski, a po jego śmierci dobra przeszły na żonę, Zofię. W 1624 roku wieś została zniszczona przez najazd tatarski.
W 1674 roku w Gniewczynie było 180 domów, a w I połowie XX wieku liczba ta wzrosła do 276 w Gniewczynie Łańcuckiej oraz 124 w Gniewczynie Trynieckiej. W XIX wieku wieś była własnością Potockich. W 1942 roku miała miejsce tragiczna obława na Żydów, w wyniku której zginęło około 30 osób.
Kościół
Pierwszy drewniany kościół w Gniewczynie zbudowano prawdopodobnie po 1340 roku. W 1580 roku parafię przekazano bożogrobcom, którzy posiadali ją do 1716 roku. Obecny murowany kościół został zbudowany w 1910 roku, a jego konsekracja miała miejsce w 1931 roku.
Tradycje Wielkanocne
Gniewczyna Łańcucka ma długą tradycję „Parady Turków”, która sięga odsieczy wiedeńskiej w 1683 roku. Młodzież w strojach tureckich sprawuje straż przy grobie Chrystusa, a podczas świąt organizowane są widowiskowe parady.
Oświata
Początki szkolnictwa w Gniewczynie sięgają 1636 roku. Szkoła przeszła wiele reform, a od 1989 roku nosi imię Gen. Antoniego Chruściela. W 2017 roku przywrócono 8-letnią szkołę podstawową.
Miejsca godne uwagi
- Neogotycki kościół parafialny z 1910 roku.
- Cztery murowane kapliczki z końca XIX wieku i XX wieku.
- Pomnik Krzyża Świętego z 1911 roku.
- Szkoła podstawowa z popiersiem Gen. Antoniego Chruściela.
- Zabudowa wiejska z lat 20. i 30. XX wieku.
- Fabryka Wagonów „Gniewczyna” S.A. z 1982 roku.
- Stadnina koni.
- Budynek młyna zbożowego.
„`
