Fale Bardzo Długie (VLF)
Fale bardzo długie (VLF – very low frequency) to zakres fal radiowych o częstotliwości od 3 do 30 kHz, co odpowiada długości od 10 do 100 km.
Propagacja Fal VLF
Fale VLF charakteryzują się niskim tłumieniem i dużą dyfrakcją, co pozwala im na efektywne rozprzestrzenianie się na dużych odległościach. Rozchodzą się głównie jako fale powierzchniowe, a także odbijają się od niskich warstw jonosfery, co ogranicza ich wnikanie w głębsze warstwy atmosfery. W ciągu dnia fale odbijają się od dolnej części warstwy D, natomiast nocą, gdy ta warstwa zanika, odbicie następuje od warstwy E. Przy odległości 1000–2000 km od nadajnika, natężenie pola fali jonosferycznej przewyższa natężenie fali powierzchniowej, co przyczynia się do dużego zasięgu fal VLF, wynoszącego kilka tysięcy kilometrów zarówno w dzień, jak i w nocy.
Wykorzystanie Fal VLF
Fale VLF mają kilka praktycznych zastosowań:
- Komunikacja z okrętami podwodnymi: Mogą przenikać przez wodę morską, co czyni je idealnymi do komunikacji z okrętami podwodnymi na niewielkich głębokościach.
- Przechodzenie przez wodę: W Oceanie Atlantyckim fale VLF przenikają na głębokość 10-20 metrów, a w mniej zasolonych wodach, takich jak Morze Śródziemne czy Bałtyckie, nawet do 40 metrów.
- Badania geofizyczne: Fale VLF są wykorzystywane w elektromagnetycznych badaniach geofizycznych.
- Nawigacja: Są stosowane w systemach nawigacyjnych dalekiego zasięgu, takich jak RSDN-20.