Dźwierzuty
Dźwierzuty (dawniej Swersutten, niem. Mensguth) to wieś w Polsce, zlokalizowana w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, będąca siedzibą gminy Dźwierzuty. Wieś ma bogatą historię, a jej rozwój administracyjny przebiegał przez różne okresy, w tym jako siedziba władz gromady w latach 1954–1972 oraz przynależność do województwa olsztyńskiego w latach 1975–1998.
Miejscowość dysponuje niezbędną infrastrukturą, w tym przystankiem PKS, urzędami, ośrodkiem zdrowia, pocztą oraz bankiem spółdzielczym. Znajdują się tu również sklepy, a wieś została zaplanowana na kształt owalnicy z centralnie usytuowanym stawem.
Historia
Dźwierzuty mają korzenie sięgające około 1374 roku, kiedy to rycerz Mentzlowi von Wildenau otrzymał ziemię od wielkiego mistrza krzyżackiego. W kolejnych latach wieś rozwijała się, a w 1399 roku istniał już kościół. W XVII wieku Dźwierzuty uzyskały prawo organizowania jarmarków. Pomimo pożaru w 1691 roku, gotycki kościół został odbudowany.
Na początku XX wieku Dźwierzuty były określane jako miasteczko z ludnością częściowo niemiecką. Posiadały wtedy dwa kościoły, młyny oraz nowoczesny kompleks szkolny zbudowany w latach 1927–1928.
Zabytki
- Gotycki kościół ewangelicko-augsburski
- Stary cmentarz ewangelicki, uznawany za jeden z najlepiej zachowanych na Mazurach.
- Neogotycki kościół katolicki
- Cmentarz katolicki przy kościele.
- Dom pastora z XVIII wieku.
- Szkoła jednoklasowa z drugiej połowy XIX wieku, obecnie przedszkole.
- Zespół budynków szkolnych z lat 1927–1928, nowoczesny jak na swoje czasy.
Religia
W Dźwierzutach działalność duszpasterską prowadzą:
- Kościół Rzymskokatolicki
- Kościół Ewangelicko-Augsburski
- Świadkowie Jehowy
Bibliografia
- Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński: Warmia Mazury. Przewodnik, Białystok 1996.
- Iwona Liżewska, Wiktor Knercer: Przewodnik po historii i zabytkach Ziemi Szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
- Mieczysław Orłowicz: Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, Olsztyn 1991.
